دستورالعمل نظارت بر چگونگي فعاليت ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر
ماده 1- تعاريف:
الف - ارائه دهنده خدمات هوشمند مسافر: كليه اشخاص حقوقي ارائه دهنده خدمات برخط جابه جايي و حمل و نقل مسافر درون شهري و حومه عضو اتحاديه صنفي كشوري كسب و كار مربوطه كه برخي از عمليات آن ها با استفاده از اپليكيشن يا سايت انجام شود؛ اعم از اينكه وسيله نقليه، تحت مالكيت خود شخص باشد يا طي قرارداد با شخص ثالث همكاري نمايند.
ب - اتحاديه: اتحاديه كشوري كسب و كارهاي مجازي يا ساير اتحاديه هاي مرتبط موضوع قانون نظام صنفي.
ج - نظارت: پايش فعاليت ارائه دهندگان خدمات هوشمند حمل و نقل مسافر توسط شهرداري جهت حصول اطمينان از اجراي قوانين و مقررات حمل و نقل و نظام صنفي از طريق اجراي مفاد اين دستورالعمل.
د - سامانه مشترك اطلاعات سفرها (سماس): سامانه اي متعلق به وزارت كشور جهت ثبت برخط اطلاعات ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر و نيز وسايل نقليه، رانندگان و داده هاي سفر.
ه - قرارداد: سند همكاري كه بين ارائه دهنده خدمات هوشمند مسافر و شهرداري هر شهر منعقد ميگردد.
و - ناوگان پرتردد: وسيله نقليه اي كه بر اساس اطلاعات مندرج در سماس مجموعا پيمايش بيش از 1950 كيلومتر در ماه در مجموع ارايه دهنده گان خدمات هوشمند مسافر داشته باشد.
ز - داده سفر: اطلاعات سفر شامل شماره پلاك وسيله نقليه، زمان ابتدا و انتهاي سفر، طول پيمايش سفر و كرايه سفر و شناسه يكتاي سفر
ماده 2 - وزارت كشور موظف است حداكثر ظرف مدت شش ماه سماس را راه اندازي و دسترسي هاي لازم را در اختيار مراجع و ذينفعان قانوني قرار دهد.شهرداري ها، نيروي انتظامي، دبيرخانه هيات عالي نظارت (موضوع ماده 54 قانون نظام صنفي) و اتاق اصناف ايران و اتحاديه هاي صنفي موظفند همكاري لازم با وزارت كشور را داشته باشند.
تبصره 1: كليه ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر موظفند ظرف مدت يك ماه از تاريخ راه اندازي سماس (كه بطور رسمي توسط وزارت كشور از طريق رسانه هاي عمومي اعلام مي شود) نسبت به ورود و تكميل اطلاعات وسايل نقليه و رانندگان (موضوع مواد 4 و 5 اين دستورالعمل) تحت پوشش خود به انضمام مشخصات شركت، آدرس و تلفن دفتر مركزي و دفاتر و يا شعب استاني آنها در سماس اقدام نمايند.شهرداري اطلاعات وارد شده را مطابق ضوابط مواد 4 و 5 اين دستورالعمل بررسي و موارد مغايرت را ظرف يك هفته اعلام مي نمايند.تا زمان راه اندازي سامانه مزبور ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر مكلفند اطلاعات وسايل نقليه، رانندگان و داده هاي سفر را در قالب لوح فشرده هفتگي به وزارت كشور تحويل نمايند.
تبصره 2: ارائه دهندگان خدمات هوشمند سفر موظف اند به صورت روزانه / هفتگي، داده سفر هر سفر را در سماس ثبت نمايند و همچنين موظفند به منظور فراهم نمودن امكان اعتبارسنجي داده هاي ابراز شده در سامانه سماس امكان دسترسي وزارت كشور را به صورت هفتگي اطلاعات هر سفر شامل شماره پلاك وسيله نقليه، زمان و مختصات مكان مبداء و مقصد، مقدار پيمايش، و هزينه سفر با امكان صحت سنجي و گزارش گيري هر يك از موارد ايجاد كنند.
تبصره 3: كليه اشخاص حقيقي و حقوقي كه به اطلاعات سماس دسترسي دارند ملزم به حفظ محرمانگي و عدم افشاي اطلاعات آن مي باشند و حق استفاده تجاري از اين اطلاعات را ندارند. تخلف از اين تبصره موجد مسئوليت براي اقدام كننده و قابل پيگيري از طريق مراجع قضائي مي باشد.
تبصره 4: ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر مكلفند ضوابط امنيت اطلاعات كاربران اعم از راننده و مسافر را مطابق دستورالعمل هاي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات رعايت و سياست خود در قبال حريم خصوصي و نحوه استفاده از داده هاي رانندگان و مسافران را به اطلاع كاربران رسانده و تأييد لازم را از آن ها دريافت كنند. دسترسي و رصد تلفن همراه كاربران (مسافران و رانندگان) با هدف ممانعت از استفاده همزمان كاربران از ساير نرم افزارها ممنوع است.
تبصره 5: ارايه دهندگان خدمات هوشمند مسافر موظف اند حداقل يكبار در هر شبانه روز/هفته فهرست رانندگان و خودروهاي غيرمجاز (خودروها و رانندگاني كه فاقد ضوابط مقرر در بندهاي 3، 2، 1 و 4 ماده (4) و تبصره آن و بند (5) ماده (5) دستورالعمل شده اند) را از سامانه سماس دريافت و از بكارگيري آنها خودداري كنند.
تبصره 6: مسئوليت انطباق اطلاعات وارد شده با اسناد راننده و وسيله نقليه بر عهده ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر مي باشد.
ماده 3 - ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر ملزمند قبل از شروع يا ادامه فعاليت در هر شهر، مدارك لازم شامل درخواست فعاليت، آدرس دفتر، نماينده رسمي، يك نسخه از قرارداد امضا شده از سوي شركت بر اساس مدل قرارداد كشوري پيوست و تصوير ضمانت نامه قرارداد را در سامانه سماس بارگذاري و همزمان نسخه اصل را با پست سفارشي براي شهرداري مربوطه ارسال نمايند و در غير اين صورت امكان شروع يا ادامه فعاليت در آن شهر نخواهند داشت.شهرداري موظف است حداكثر ظرف مدت يك ماه نسبت به امضا و ابلاغ قرارداد اقدام نمايد. در صورت عدم امضاي قرارداد توسط شهرداري مربوطه در مهلت مقرر، فعاليت ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر در آن شهر بلامانع است.
تبصره 1: تا زمان راه اندازي سماس، تصوير مدارك مربوطه تحويل دفتر حمل و نقل وزارت كشور خواهد شد.
تبصره 2: شهرداري ها مكلف اند كليه درآمد حاصل از اين توافق (موضوع ماده 6 قرارداد پيوست) را صرفاً در توسعه حمل و نقل عمومي و رفع آلودگي هوا هزينه نمايند.
ماده 4 - شرايط وسيله نقليه:
كليه وسائل نقليه براي ارائه خدمت بايد داراي الزاماتي به شرح زير بوده و اطلاعات آنها (شامل نوع، برند، مدل، رنگ، شماره پلاك و vin خودرو) در سماس توسط ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر ثبت شده باشد.
1 - رعايت سن فرسودگي مطابق ضوابط خودروهاي شخصي
تبصره - براي ناوگان پرتردد در كلان شهرها رعايت سن فرسودگي مشابه ضوابط خودروهاي حمل و نقل عمومي خواهد بود به صورتي كه يكسال پس از تصويب اين دستورالعمل خودروهاي بالاي 15 سال، و دو سال پس از تصويب اين دستورالعمل خودروهاي بالاي 13 سال و سه سال پس از تصويب اين دستورالعمل خودروهاي بالاي 10 سال از اين ناوگان حذف گردند.
2 - دارا بودن گواهي معاينه فني خودرو معتبر
تبصره - گواهي معاينه فني براي ناوگان پرتردد مطابق با وسايل نقليه عمومي خواهد بود.
3 - دارا بودن بيمه نامه شخص ثالث معتبر
تبصره - ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر مكلفند ظرف مدت شش ماه از تصويب اين آيين نامه با همكاري شركتهاي بيمه،بيمه نامه اي با ميزان پوشش مشابه آژانسها طراحي و اجرا نمايند.
4 - همخواني شماره پلاك وسيله نقليه و استان محل فعاليت.
5 - همخواني وسيله نقليه با مشخصات ثبت شده در سماس و نيز اسناد قانوني آن.
تبصره - ثبت نام و بكارگيري ناوگان حمل و نقل عمومي (پلاك ت) خطي و ويژه منوط به رعايت ضوابط اعلامي از سوي شهرداري (سازمان تاكسيراني) هر شهر است.
ماده 5 - شرايط راننده:
كليه رانندگان بايد داراي شرايط عمومي به شرح زير بوده و اطلاعات آن ها (شامل نام و نام خانوادگي، شماره ملي، آدرس، شماره تلفن همراه، شماره پلاك و vin خودرو) توسط ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر در سماس ثبت شده باشد.
1 - تابعيت جمهوري اسلامي ايران و يا پروانه كار براي اتباع خارجي.
2 - دارا بودن گواهي عدم سوء پيشينه مؤثر كيفري معتبر يا دارا بودن استعلام صلاحيت از اداره اماكن.
3 - دارا بودن گواهينامه رانندگي متناسب با نوع وسيله نقليه.
4 - عدم اعتياد
تبصره - ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر مكلفند با ايجاد ساز و كار داخلي ، عدم اعتياد رانندگان را احراز نموده و بلافاصله اقدام به حذف رانندگان داراي اعتياد نمايند.
5- در جهت حفظ ايمني سفر درون شهري، هر راننده حداكثر 12 ساعت امكان سرويس دهي در هر شبانه روز را خواهد داشت.
ماده 6 - شرايط سفر:
الف ) هزينه سفرها
نرخ كرايه خدمات هوشمند مسافر مي تواند بصورت ثابت يا پويا بر اساس شاخص هايي هم چون شدت ترافيك، ميزان عرضه (تعداد رانندگان در حالت خدمت)، تقاضاي بازار، جغرافياي خدمت (محدوده ترافيك شهر)، طول و مدت سفر، نوع وسيله نقليه و عواملي از اين قبيل توسط ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر تعيين شود.
تبصره - در مواردي كه هزينه سفر در شرايط خاص از سقف تعرفه تاكسي هاي تلفني هر شهر مصوب در شوراي شهر بالاتر تعيين شود، اين رقم قبل از انجام سفر از طريق اپليكيشن به مسافر اعلام مي شود.
ب ) ساير ملاحظات سفر
1 - ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر متعهد مي گردند چنانچه به دليل نقص و مشكلات در سامانه هاي سرويس دهنده، خسارتي به راننده يا مسافر وارد گردد، بلافاصله نسبت به جبران ضرر و زيان پيش آمده اقدام نموده و در اسرع وقت نسبت به رفع مشكل اقدام نمايند.
3 - ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر متعهد مي گردند با ايجاد مركز تماس و پاسخگويي و اطلاع رساني از طريق اپليكيشن و كانال هاي ارتباطي به طور مقتضي نسبت به رفع مشكلات و شكايات اعلامي از سوي رانندگان و شهروندان اقدام نمايند.
ماده 7 - نحوه نظارت:
وزارت كشور با همكاري شهرداري ها با پايش برخط اطلاعات مربوطه در سماس و نيز بازرسي ميداني نسبت به نظارت بر فعاليت ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر و نيز رانندگان و وسايل نقليه تحت پوشش آنها، به شرح ذيل اقدام مي نمايد:
در صورتي كه شهرداري مغايرتي را ميان اطلاعات ثبت شده ي راننده يا وسيله نقليه در سماس با ضوابط اين دستورالعمل ملاحظه نمايد مورد مغايرت را به اطلاع ارائه دهنده خدمات هوشمند مسافر مي رساند تا نسبت به رفع مغايرت ها اقدام نمايد. در صورت عدم رفع موارد مغايرت ظرف دو هفته يا شكايت افراد مطابق با ماده 8 اقدام مي نمايد.
ماده 8 - مراجع رسيدگي كننده و آئين دادرسي:
در صورتي كه تخلفات ارائه دهنده خدمات هوشمند مسافر داراي پروانه كسب، از تخلفات احصاء شده ذيل فصل هشتم قانون نظام صنفي (از جمله موارد جدول 1) باشد، شهرداري يك نسخه از گزارش تخلف را همراه با مستندات پرونده به اتحاديه ارجاع نموده و يك نسخه را نيز در بايگاني خود نگهداري خواهد نمود. گزارش شهرداري در حكم گزارش بازرس و ناظر موضوع ماده 52 قانون نظام صنفي بوده و اتحاديه موظف است ( برابر مواد 17 و 68 قانون نظام صنفي و آئين نامه مواد 2، 12 و تبصره ذيل ماده 87 قانون نظام صنفي) اقدام نموده و نتيجه اقدامات را كتباً به اطلاع شهرداري برساند.
در صورتي كه تخلفات رانندگان مشمول اين دستورالعمل، از نوع ساير تخلفات (جدول 2) باشد، مرجع رسيدگي كننده مطابق جدول 2 (كميسيون ايمني و يا هيأت انضباطي) خواهد بود.
تبصره 1: هيات انضباطي متشكل از نمايندگان شوراي شهر، شهرداري و نماينده صنف مربوطه و كميسيون ايمني متشكل از نمايندگان پليس راهور، شهرداري و نماينده صنف مربوطه خواهد بود.
تبصره 2: در صورت واگذاري ارائه خدمات هوشمند مسافر به ديگري بدون اطلاع شهرداري و هم چنين عدم همكاري با بازرسين و ناظرين شهرداري، مراتب توسط شهرداري به اتحاديه اعلام شده و اتحاديه موظف است برابر فصل هشتم قانون نظام صنفي اقدام نمايد.
تبصره 3: تخلفات مرتبط با قانون نظام صنفي در اين نوع از كسب و كارها به همراه مسئول تخلف بر مبناي قانون به شرح زير است:
جدول 1 - تخلفات احصاء شده ذيل فصل هشتم قانون نظام صنفي
رديف
تخلفات مرتبط با قانون نظام صنفي
مسئول تخلف طبق قانون نظام صنفي
راننده
ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر
1
پياده كردن مسافر پيش از رسيدن مقصد
*
2
عدم رعايت هزينه جابه جائي اعلامي به مسافر
*
3
استفاده از وسيله نقليه غير از وسيله نقليه ثبت نام شده در سماس
*
4
در اختيار قراردادن وسيله نقليه ثبت شده در سماس به شخص ثالث
*
5
عدم رسيدگي به نارضايتي مسافر از راننده به سبب ارتكاب تخلفات مندرج در اين جدول
*
6
عدم پايبندي شركت به تعهدات قراردادي نسبت به رانندگان كه منتج به شكايت آنها به شهرداري يا مراجع قضايي گردد.
*
7
عدم ارائه اطلاعات پردازش شده ترافيكي به شهرداري ظرف مدت 10 روز از درخواست شهرداري
*
8
استفاده از نرم افزارهايي كه بكارگيري آن ها از نظر دستگاه ها و ارگان هاي ذيصلاح (نظير پليس فتا) ممنوع باشد.
*
9
قصور يا تقصير در حفظ اطلاعات ،سوء استفاده از اطلاعات يا افشاي اطلاعات كاربران اعم از مسافر و راننده به شخص ثالث
*
10
عدم اطلاع رساني به موقع در خصوص تعليق يا ابطال مجوزهاي ديگر نهادها كه در صدور پروانه كسب شركت اثرگذار بوده است.
*
11
انجام هرگونه اعمال منافي عفت عمومي و غيراخلاقي توسط راننده يا مسافر.
*
12
ارائه اسناد و مدارك غيرواقعي در رابطه با فعاليت شركت و راننده
*
تبصره 3[4]: ساير تخلفات در اين نوع از كسب و كارها به همراه مسئول تخلف بر مبناي قانون رسيدگي به تخلفات رانندگي به شرح زير است:
جدول 2 - ساير تخلفات
رديف
ساير تخلفات
مسئول تخلف طبق قانون
راننده
ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر
مرجع رسيدگي
1
تصادفات جرحي يا فوتي ناشي از قصور يا تقصير
*
كميسيون ايمني
2
حمل و نقل مواد خطرناك و جابه جايي كالا خارج از ابعاد استاندارد
*
كميسيون ايمني
3
حمل و نقل اجناس و اشياء ممنوعه طبق ضوابط كشور
*
هيأت انضباطي
4
عدم رعايت ضوابط شهرداري براي فعاليت در فرودگاه، ترمينال و راه آهن
*
*
هيأت انضباطي
5
عدم پرداخت به موقع بهاي خدمات استفاده از زيرساخت مقرر به شهرداري مطابق مفاد اين دستورالعمل
*
هيأت انضباطي
6
عدم ثبت اطلاعات مشخصات راننده و خودروي بكارگيري شده در سماس و يا تاخير در ثبت اطلاعات (مطابق با تبصره 1 ماده 2)
*
هيأت انضباطي
7
عدم دريافت اطلاعات رانندگان و خودروهاي غيرمجاز از سامانه سماس مطابق تبصره 5 ماده 2
*
هيأت انضباطي
8
استفاده از وسيله نقليه يا راننده فاقد شرايط مواد 4 و 5
*
هيأت انضباطي
9
كتمان درآمد
*
هيأت انضباطي
ساير موارد:
ماده 9 - به منظور امكان بهره مندي مديريت شهري از اطلاعات جمع آوري شده براي انجام برنامه ريزي هاي شهري ، ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر موظفند در صورت درخواست شهرداري، اطلاعات پردازش شده سفرها مانند نقشه هاي تراكم تقاضاي الگوهاي توزيع سفرها در سطح شهر را در اختيار شهرداري قرار دهند.
ماده 10 - كليه وسايل نقليه با پلاك شخصي در زمان ارائه خدمات هوشمند مسافر بايد داراي علامت مشخصه بگونه اي باشند كه براي سايرين به راحتي قابل تشخيص باشد.اين علامت مي تواند پشت شيشه جلوي وسيله نقليه در سمت راست خودرو (سمت شاگرد) نصب شود. ابعاد و مشخصات علامت مشخصه توسط وزارت كشور ابلاغ خواهد شد. اين علامت مشخصه هنگام ثبت نام اراده كننده خدمات هوشمند مسافر پس از تأييد وزارت كشور به سماس معرفي شده و در تارنماي سماس درج مي شود.
ماده 11 - ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر موظفند نسبت به ارائه آموزش هاي لازم مطابق با سرفصل ها و مشخصات ابلاغي وزارت كشور مي باشند.
ماده 12 - اين دستورالعمل در راستاي مصوبه 20334 / ت 50501 مورخ 22 / 02 / 1395 هيئت وزيران شامل 12 ماده و تبصره هاي مربوطه در تاريخ.......توسط وزراي كشور و صنعت، معدن و تجارت تاييد گرديد.
تبصره - در صورت ضرورت تدوين ضوابط اجرائي براي اين دستورالعمل يا ابهام و اختلاف نظر در خصوص اجراي آن، اين موارد در صلاحيت وزارتين كشور و صنعت، معدن و تجارت مي باشد و نظر كارشناسي در تارنماي سماس درج شده و براي آن مورد و موارد مشابه در آينده مبنا قرار مي گيرد.
عبدالرضا رحماني فضلي - وزير كشور
رضا رحماني - وزير صنعت، معدن و تجارت
