تشكيل انجمن‌هاي شوراياري شهر تهران - مصوب 1378/08/04
تشكيل انجمن‌هاي شوراياري شهر تهران
مقدمه:
با تشكيل شوراهاي اسلامي شهر و روستا، بر اساس اصول ششم، هفتم، يك‌صدم، يك‌صد و يكم، يك‌صد و سوم، يك‌صد و پنجم و يك‌صد و ششم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، گسترش فكر و عمل شورايي به ضرورتي تاريخي و اجتناب‌ناپذير تبديل‌ شده است.
به استناد ماده هفتادويك قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375/3/1 و با عنايت به حجم عظيم و گسترده مسائل و مشكلات مختلف شهري در ابعاد كمي و كيفي خصوصاً در كلان‌شهر تهران، رفع اين مشكلات و بهبود شرايط مستلزم تمركززدايي و بهره‌گيري از نظرات و ديدگاه‌هاي آحاد مردم و مشاركت عام و همه‌جانبه شهروندان مي‌باشد و ازجمله راه‌هاي مهم و باارزش جلب و تقويت مشاركت واقعي، پايدار، دائمي و نهادينه، تشكيل انجمن‌ها، سازمان‌ها و نهادهاي مدني داوطلبانه و مردمي است.
در راستاي تحقق اهداف فوق و خصوصاً اجراي بندهاي ششم و هفتم ماده 71 قانون فوق‌الذكر، شوراي اسلامي شهر تهران به‌موجب اين طرح اقدام به تأسيس انجمن‌هاي شوراياري در محلات تهران مي‌نمايد.
فصل اول - كليات
ماده يك (1):
در جهت تحقق و اجراي قانون شوراها و تقويت مشاركت هرچه‌ بيشتر شهروندان تهراني در سامان‌دهي امور مختلف شهري و جلب همكاري واقعي آنان در ارتقاء كيفيت زندگي شهروندان، انجمن‌هاي شوراياري شهر تهران وابسته به شوراي شهر تهران تشكيل مي‌شود.
تبصره يك:
در اين اساس‌نامه، انجمن شوراياري شهر تهران به‌‌ اختصار انجمن شوراياري خوانده مي‌شود.
ماده دو (2):
انجمن شوراياري، انجمني غيردولتي، غيرمتمركز، غيرسياسي، داوطلبانه و مشاركتي و از جهت اقتصادي خودگردان مي‌باشد.
ماده سه (3):
انجمن شوراياري در مقياس محله در سطح شهر تهران فعاليت خواهدنمود.
تبصره يك (1): هر فرد فقط مي‌تواند عضو يك انجمن شوراياري باشد.
تبصره (2): نحوه برگزاري انتخابات در ميان داوطلبين تابع آيين‌نامه‌اي خواهد بود كه متعاقباً توسط شوراي شهر تهران تهيه و به‌تصويب خواهد رسيد.
تبصره سوم (3)-اصلاح 1398/03/05-: سن رأي دهندگان حداقل هجده سال تمام خواهد بود.
ماده چهار (4):
انجمن شوراياري، انجمني است خودگردان و ازاين‌رو مي‌بايد از هر حيث توسط خود اهالي اداره شود. لكن تا زمان كسب خودكفايي از مساعدت‌هاي شوراي شهر تهران برخوردار خواهدبود.
تبصره يك (1): عضويت افراد در انجمن شوراياري افتخاري و داوطلبانه است.
فصل دوم - شرايط عضويت و نحوه انتخاب اعضاي انجمن يا ساختار شوراياري
ماده پنجم (5)-اصلاح 1398/03/05-:
شرايط داوطلبان
الف) تابعيت جمهوري اسلامي ايران
ب) تعهد و وفاداري به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و اصل ولايت‌فقيه
ج) (اصلاحي) داشتن حداقل سن 22 سال و حداكثر 75 سال تمام در روز ثبت نام
د) داشتن حداقل مدرك تحصيلي ديپلم.
ه) (اصلاحي) سكونت يا اشتغال (به شرط داشتن جواز كسب) در محله با سابقه حداقل يكسال
و) نداشتن سابقه محكوميت كيفري مؤثر به تأييد مراجع ذي‌صلاح
ز) نداشتن سابقه سلب عضويت از شوراياري
ح) (حذف شد)
ط) (اصلاحي) داشتن كارت پايان خدمت يا معافيت براي آقايان
تبصره يكم (1)-الحاق 1393/10/14-:
افرادي كه در دوره‌هاي قبل در شوراياري‌ها عضويت داشته‌اند ملاك مدرك تحصيلي سواد خواندن و نوشتن مي‌باشد.
تبصره دوم (2)-اصلاح 1398/03/05-: داشتن هرگونه رابطه استخدامي و معاملاتي با شهرداري تهران، سازمان‌ها و شركت‌هاي تابعه براي اعضاي شوراياري‌ها ممنوع است.
تبصره سوم (3)-الحاق 1393/10/14-:
اقليت‌هاي ديني شناخته‌شده بايد ملتزم به قانون اساسي باشد.
تبصره چهارم (4)-الحاق 1393/10/14-:
اعضاي شوراياري‌ها بايد در محدوده محله نمايندگي خود سكونت يا اشتغال داشته باشند. تغيير محل سكونت هر يك از اعضاي شوراياري‌ها به خارج از محدوده محله موجب سلب عضويت خواهد شد.
تبصره پنجم (5)-الحاق 1393/10/14-:
اشخاص زير به‌واسطه شغل خود از داوطلب شدن براي شوراياري‌ها محروم‌اند مگر آنكه در زمان تعيين‌شده از سمت خود استعفا داده و مورد موافقت قرار گيرد:
الف)(الحاق 1393/10/14) اعضاي ستادهاي اجرايي و نظارت انتخابات شوراياري‌ها
ب)(الحاق 1393/10/14) شهرداران مناطق، نواحي و معاونين آن‌ها
ج)(الحاق 1393/10/14) كليه كاركنان شهرداري اعم از مركز، مناطق و نواحي، مؤسسات و شركت‌هاي وابسته به آن (در منطقه يا محله‌اي كه شاغل هستند نمي‌توانند داوطلب شوند.)
تبصره ششم (6)-الحاق 1393/10/14-:
اشخاص زير از داوطلب شدن براي عضويت در شوراياري‌ها محروم‌اند:
الف)(الحاق 1393/10/14) وابستگان تشكيلاتي به احزاب، سازمان‌ها و گروهك‌هايي كه غيرقانوني بودن آن‌ها از طرف مراجع صالحه اعلام شده باشد.
ب)(الحاق 1393/10/14) كساني كه به جرم اقدام بر ضد جمهوري اسلامي ايران محكوم شده باشند
ج)(الحاق 1393/10/14) محكومين به ارتداد به حكم محاكم صالحه قضايي.
د)(الحاق 1393/10/14) محكومين بر حدود شرعي (با حكم مراجع ذيصلاح همانند انتخابات اعضاي شورا)
ه)(الحاق 1393/10/14) محكومين به خيانت و كلاهبرداري و غصب اموال دولت و ديگر اشخاص (با حكم مراجع ذيصلاح همانند انتخابات اعضاي شورا)
و)(الحاق 1393/10/14) قاچاقچيان مواد مخدر و معتادان به اين مواد (با حكم مراجع ذيصلاح همانند انتخابات اعضاي شورا)
تبصره هفتم (7)-الحاق 1393/10/14-:
هيچ‌يك از داوطلبان عضويت در شوراياري‌ها نمي‌توانند هم‌زمان در بيش از يك محله به‌عنوان داوطلب ثبت‌نام نمايند در غير اين صورت نام آنان از فهرست داوطلبان حذف و از شركت در انتخابات دوره بعد نيز محروم خواهند شد.
تبصره هشتم (8)-الحاق 1393/10/14-:
شهرداري تهران به‌ عنوان مجري برگزاري انتخابات انجمن معتمدين محلات (شوراياري)، و شوراي اسلامي شهر تهران به‌ عنوان ناظر بر انتخابات انجمن معتمدين محلات (شوراياري) شهر تهران تعيين مي‌گردند تا طي تعامل و همكاري با ساير دستگاه‌ها و نهادهاي مسئول به اين امر مهم اهتمام ورزند.

ماده ششم (6)-اصلاح 1398/03/05-:
تعداد اعضاي اصلي و علي البدل انجمن شوراياري محله به ترتيب شامل 9 عضو اصلي و 4 عضو علي البدل مي‌باشد.
تبصره يك (1)-اصلاح 1378/10/28-:
اعضاي انجمن شوراياري در اولين جلسه از بين خود يك دبير انتخاب خواهند كرد كه مسئوليت سخنگويي و ارتباط با ساير انجمن‌ها و مكاتبات انجمن را بر عهده خواهد داشت. نحوه ارتباط انجمن‌هاي شوراياري طبق آئين‌نامه‌اي است كه توسط ستاد هماهنگي تهيه و به تصويب خواهد رسيد.
تبصره دو (2): اعضاي علي‌البدل انجمن شوراياري در كليه جلسات انجمن شركت نموده و در صورت غيبت اعضاي اصلي در هر جلسه از حق رأي برخوردار خواهدبود.
تبصره سه (3): هرگاه عضو يا اعضاء به‌ هر دليل از عضويت انجمن خارج شوند، اعضاي علي‌البدل به‌ ترتيب آراء دعوت خواهندشد.
ماده هفتم (7)-اصلاح 1386/07/03-:
اعضاي اصلي و علي‌البدل انجمن شوراياري براي مدت چهار (4) سال انتخاب مي‌شوند
فصل سوم - اركان انجمن‌هاي شوراياري
ماده هشتم (8)-اصلاح 1398/03/05-: اركان انجمن شوراياري عبارتند از:
1- ستاد هماهنگي شوراياري‌ها
2- انجمن‌هاي شوراياري محلات
3- كارگروه‌هاي تخصصي
ماده نهم (9)-اصلاح 1382/04/24-:
ستاد هماهنگي شوراياري‌ها مركب از هفت (7) نفر از اعضاي شوراي اسلامي شهر تهران شامل :
الف: دو (2) نفر از اعضاي كميسيون فرهنگي، اجتماعي به انتخاب و معرفي كميسيون مذكور.
ب: پنج (5) نفر از اعضاي شوراي اسلامي شهر تهران به انتخاب و معرفي ساير كميسيون‌هاي اصلي شامل: معماري و شهرسازي؛ سلامت، محيط‌ زيست و خدمات شهري؛ نظارت و حقوقي؛ برنامه‌ و بودجه؛ عمران و حمل‌ و نقل (از هر كميسيون يك (1) نماينده).
مي‌باشد كه با تصويب شورا منصوب خواهند شد. جلسات ستاد با حضور پنج نفر از اعضا رسميت داشته و تصميمات آن با اكثريت آراي قانوني است.
ماده ده (10):
وظايف ستاد هماهنگي:

+ ارائه گزارش فعاليت انجمن‌ها به شوراي شهر
+ هماهنگي بين انجمن‌ها
+ ابلاغ تصميمات شوراي شهر به انجمن‌هاي شوراياري
+ پيگيري و اجراي برنامه‌ها و خط‌مشي‌هاي ابلاغ‌ شده از سوي شوراي شهر
+ انتقال پيشنهادات و نظرات و طرح‌هاي انجمن‌ها به شوراي شهر
+ بازرسي در صورت درخواست شوراي شهر
+ تشكيل ستاد اجرايي، تهيه، تصويب و ابلاغ شرح وظايف و تعيين اعضاء و دبير آن ستاد.
تبصره(الحاق 1382/04/24): اعضا و دبير ستاد اجرايي به پيشنهاد رئيس ستاد هماهنگي و تصويب اين ستاد منصوب خواهند شد.
ماده يازدهم (11):
انجمن‌هاي شوراياري محلات به‌ منظور حسن انجام وظايف و امور محوله اقدام به تشكيل گروه‌هاي كاري با حضور متخصصين مربوطه خواهد نمود.
ماده دوازدهم (12)-اصلاح 1398/03/05-:
انجمن شوراياري زير نظر شوراي اسلامي شهر تهران است و در انجام وظايف و فعاليت‌هاي خود به شوراي اسلامي شهر تهران پاسخگوست و در چارچوب سياست‌هاي كلان و مصوبات شورا اقدام مي‌نمايد.
شوراياري محله با هدف ايجاد اجتماعات محلي و گروه‌هاي مردمي در جهت افزايش انسجام و مشاركت ساكنان محله در حل مسائل محله، مشورت و مشاركت در نيازسنجي، تصميم‌سازي و برنامه‌ريزي محله‌اي، نظارت محله‌اي و جلب همكاري مردمي در چارچوب وظايف و اختيارات به شرح ذيل اقدام خواهد نمود.
1- شناخت، بررسي، طبقه بندي و اولويت بندي نيازها، نارسائي‌ها، مشكلات و كمبودهاي فرهنگي، اجتماعي، آموزشي، بهداشتي، زيست محيطي، ترافيك، شهرسازي، رفاهي، خدماتي و عمراني در سطح محله
2- ارائه طرح و پيشنهاد به مديريت شهري در حوزه‌هاي اجتماعي، فرهنگي، آموزشي، بهداشتي، زيست محيطي، خدماتي، ترافيكي، شهرسازي، رفاهي و عمراني در سطح محله
3- مشاركت، همكاري و اقدام موثر براي تقويت هويت محله‌اي، حفظ و نگهداري ميراث مادي و معنوي محله و ايجاد حس تعهد و تعلق نسبت به محله از طريق ارائه پيشنهاد براي ايجاد نشانه‌ها و يادمان‌هاي شهري، نامگذاري معابر، برگزاري مناسبت‌ها و جشنواره‌هاي محله‌اي
4- ارائه طرح‌ها و پيشنهادهاي مشاركت محور در راستاي چگونگي بهره برداري از اماكن فرهنگي، اجتماعي، هنري، مذهبي، ورزشي، آموزشي، رفاهي، خدماتي، بهداشتي و زيست محيطي در سطح محله
5- همكاري با مديريت شهري براي برقراري آرامش و امنيت شهري و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي و زمينه‌هاي جرم‌خيز در سطح محله
6- كمك در جهت ايجاد محيطي زيست پذير و تاب آور در سطح محله
7- همكاري در توسعه و ترويج فرهنگ، حقوق و تكاليف و آموزشهاي شهروندي مرتبط با وظايف مديريت شهري در سطح محله
8- ارائه طرح‌هاي پيشنهادي براي خودگرداني اماكن عمومي و بوستان‌هاي شهري، تمهيد و تدارك زيباسازي و بهينه‌سازي فضاي زيست شهري و كمك به تحقق اين طرح‌ها در سطح محله
9- همكاري با مديريت شهري، سازمان‌ها و دستگاه‌هاي دولتي و عمومي، انتظامي، سازمان‌هاي اجتماع محور و مردم نهاد، موسسات و انجمن‌هاي عام‌المنفعه، مساجد و هيئت‌هاي مذهبي و دستگاه‌هاي ذيربط مسئول در حوزه‌هاي مختلف براي تحقق طرح‌ها، برنامه‌ها و پروژه‌ها در سطح محله
10- ارائه پيشنهاد و مشاوره مورد نياز در امكان‌سنجي طرح ها، پروژه‌ها و خدمات مديريت شهري در حوزه‌هاي مختلف در سطح محله
11- برنامه ريزي، مشاركت و اقدام موثر در جهت شناخت استعدادهاي محلي و جذب سرمايه‌ها، ظرفيت‌ها و آورده‌هاي مردمي و محله‌اي و نهادينه كردن مشاركت آحاد شهروندان ساكن محله در حوزه‌هاي مختلف، ايجاد و تقويت اجتماعات محلي و توسعه كار داوطلبانه مردمي
12- ارائه طرح‌هايي جهت آموزش برنامه‌هاي دفاع غير نظامي به شهروندان و همكاري با شورا در جهت مقابله و پيشگيري از حوادث غير مترقبه
13- همياري در اداره اماكن مذهبي و فرهنگي بنا به درخواست دستگاه‌هاي ذيربط
14- مشاركت در برگزاري انتخابات مجلس شوراي اسلامي، مجلس خبرگان و رياست جمهوري از طريق همكاري با مسئولين بنا به درخواست مراجع قانوني ذيربط
15- ارائه نيازها و اولويت‌هاي ساكنان محله به شهرداري منطقه در زمان تنظيم بودجه و برنامه‌هاي ساليانه در حوزه‌هاي مختلف سطح محله
16- نظارت قانونمند بر مسائل، برنامه‌ها و طرح‌هاي مديريت شهري و دستگاه‌هاي مرتبط در مقياس محله و در چارچوب برنامه‌ها، وظايف شوراياري و دستورالعمل‌هاي ابلاغي
17- همكاري با مديريت شهري در جهت انتقال و اطلاع رساني سياست‌ها، تصميمات، مصوبات و اقدامات شورا و شهرداري به شهروندان
تبصره يكم (1)-اصلاح 1398/03/05-:
وظايف و اختيارات قانوني شوراي اسلامي شهر تهران قابل واگذاري و تفويض به انجمن‌هاي شوراياري نيست و كليه پيشنهادها و ارائه طرح‌هاي اجرايي براي شورا جنبه مشورتي داشته و در صورت تصويب در شوراي اسلامي شهر تهران، اجرا خواهد شد.
تبصره دوم (2)-اصلاح 1398/03/05-:
شوراياري‌ها به هيچ وجه حق دخالت در امور اجرايي، اداري و مالي شهرداري ، شوراي اسلامي شهر تهران، مديريت محله و ساير سازمان‌ها را نخواهند داشت.
تبصره سوم (3)-الحاق 1398/03/05-:
شهرداري و شوراي اسلامي شهر تهران موظفند در تصميماتي كه تنها در سطح محلي موثر است نظر مشورتي شوراياران محله را اخذ نمايند.
تبصره چهارم (4)-الحاق 1398/03/05-:
براي اجراي دقيق وظايف و ماموريت‌هاي مذكور، دستورالعمل اجرايي جداگانه‌اي توسط ستاد هماهنگي شوراياري‌ها تهيه، تصويب و ابلاغ خواهد شد.
ماده سيزدهم (13)-اصلاح 1378/10/28-:
آيين‌نامه‌هاي اجرايي، انضباطي و انتخابات و طرح تفصيلي و ساختار سازماني انجمن‌هاي شوراياري حداكثر ظرف مدت يك ماه از تاريخ ابلاغ اين مصوبه توسط ستاد هماهنگي تهيه و پس از تصويب اين ستاد لازم‌الاجرا مي‌باشد.
فصل چهارم - انحلال انجمن و ساير موارد
ماده چهاردهم (14):
انجمن شوراياري در موارد كاهش تعداد اعضاء و تخلف از حيطه وظايف با پيشنهاد سه نفر از اعضاي شوراي اسلامي شهر تهران و تصويب اين شورا منحل مي‌شود.
ماده پانزدهم (15):
اين طرح شامل مقدمه و چهار () فصل و در (14) ماده و نه (9) تبصره در سي‌ و پنجمين جلسه علني شوراي اسلامي شهر تهران به‌تاريخ سه‌شنبه چهارم آبان‌ماه 1378 به‌تصويب شوراي اسلامي شهر تهران رسيد.