نظامنامه مسئوليتپذيري اجتماعي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران ()
مقدمه:
در راستاي مسئوليت اجتماعي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي و به منظور كاهش سوء آثار اجتماعي، زيستمحيطي و اقتصادي مرتبط با فعاليت شهري و با استناد به مفاد ماده 97 احكام برنامه عملياتي پنجساله دوم شهرداري تهران ابلاغي به شماره 160/1882/4938 مورخ 1393/2/31 و در اجراي مصوبه «الزام شهرداري تهران به تدوين برنامههاي مسئوليتپذيري سازمانها و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران» تصويبي در يكصد و دهمين جلسه رسمي - علني - فوقالعاده شوراي اسلامي شهر تهران (دوره چهارم) ابلاغي به شماره 160/1971/24043 در مورخ 1393/9/3، «نظامنامه و برنامه عملياتي مسئوليت اجتماعي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران» به شرح ذيل تصويب ميگردد.
ماده يكم (1): تعاريف
1- مسئوليت اجتماعي سازماني
تعهد پيوسته يك سازمان و يا بنگاه اقتصادي براي رفتار اخلاقمدار و سهيم شدن در توسعه پايدار از طريق مديريت پيامدهاي اجتماعي، محيط زيستي و اقتصادي فعاليتهاي خود بر ذينفعان و جامعه به ويژه در حيطههاي اثرگذاري آنها را مسئوليت اجتماعي سازماني مينامند. مسئوليت اجتماعي سازماني، مجموعه وظايف و تعهداتي است كه يك سازمان يا بنگاه اقتصادي در جهت حفظ و كمك به جامعهاي انجام ميدهد كه در آن فعاليت ميكند.
2- سازمانها و بنگاههاي اقتصادي
سازمانها، كسب و كارها و مؤسسات يا شركتهايي كه محل فعاليت، توليد كالا يا خدمات آنها در شهر تهران قرار دارد و همچنين ستاد مركزي شركتهاي مادر تخصصي مستقر در شهر تهران در اين تعريف قرار ميگيرند.
3- ذينفعان:
اشخاص حقيقي يا حقوقي هستند كه انتظار ميرود توسط خدمات، محصولات و فعاليتهاي يك سازمان به شكل قابل توجهي تحت تاثير قرار بگيرند و يا اقدامات آنها بر توانايي يك سازمان جهت پيادهسازي موفقيتآميز راهبردها و رسيدن به اهداف خود اثر بگذارد. همچنين طيف وسيعي ازجمله كاركنان، مشتريان، شركاي تجاري و جوامع محلي، رسانهها، سازمانهاي مردم نهاد، شهروندان و دستگاههاي اجرايي و امثالهم را شامل ميگردد.
ماده دوم (2): اهداف
1- توسعه مسئوليت اجتماعي در شهرداري تهران
2- ارتقاء مسئوليت اجتماعي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران
3- پيشگيري و كاهش پيامدهاي منفي اجتماعي، زيستمحيطي و اقتصادي در شهر تهران ناشي از عملكرد سازمانها و بنگاههاي اقتصادي
ماده سوم (3): دامنه شمول
دامنه شمول مسئوليت اجتماعي سازماني در اين نظامنامه در سه بخش ذيل قرار ميگيرد:
1- شهرداري تهران، سازمانها، شركتها و واحدهاي تابعه
2- پيمانكاران، تأمينكنندگان كالا و خدمات و مشاركتكنندگان در فعاليتهاي شهرداري تهران
3- سازمانها و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران
ماده چهارم (4): راهبردها و سياستها
1- سازماندهي نظام مسئوليت اجتماعي سازماني
2- توسعه توانمنديهاي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي در حوزه مسئوليت اجتماعي سازماني
3- توسعه زيرساختهاي شهري
4- سياستهاي تشويقي و سلبي
5- اقدامات حقوقي و قانوني
4-1- راهبرد اول؛ سازماندهي نظام مسئوليت اجتماعي سازماني
به منظور پيادهسازي نظام مسئوليت اجتماعي سازماني در شهر تهران ضروري است زمينه انجام اقدامات ذيل فراهم گردد:
1- تشكيل ستاد راهبري و دبيرخانه مسئوليت اجتماعي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران
2- تعيين شاخصها، فرآيند ارزيابي و اثربخشي، پايش برنامه و تهيه چكليستهاي مرتبط با مسئوليت اجتماعي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران
3- تدوين دستورالعملها و فرآيندهاي اجرايي
4-2- راهبرد دوم؛ توسعه توانمنديهاي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي در حوزه مسئوليت اجتماعي سازماني
به منظور توسعه توانمنديهاي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي در حوزه مسئوليت اجتماعي سازماني با همكاري دستگاههاي مرتبط ضروري است زمينه انجام اقدامات ذيل فراهم گردد:
1- اجراي برنامههاي ترويجي، اطلاعرساني و آموزشي براي سازمانها، شركتها و واحدهاي تابعه شهرداري تهران
2- بهرهگيري از ظرفيت نهادها و دستگاههاي اجرايي مسئول و همكار به منظور اجراي كارگاههاي آموزشي مرتبط با مفهوم مسئوليت اجتماعي سازماني
3- شناسايي و ايجاد بانكهاي اطلاعاتي بنگاههاي اقتصادي فعال در حوزه مسئوليت اجتماعي و ارائه خدمات مشاوره در حوزه مسئوليت اجتماعي سازماني
4-3- راهبرد سوم؛ توسعه زيرساختهاي شهري
شهرداري تهران موظف است با بهرهگيري از ظرفيت بنگاههاي اقتصادي فعال در حوزه مسئوليت اجتماعي، ضمن اجراي سياستهاي تشويقي در اين خصوص، زمينه سرمايهگذاري سازمانها و بنگاههاي اقتصادي را در توسعه زيرساختهاي شهري به منظور كمك به حل مسائل زيستمحيطي، اجتماعي و اقتصادي شهر تهران به شرح ذيل فراهم كند:
1- جلب مشاركت در ايجاد و توسعه زيرساختهاي عمراني، فرهنگي، هنري، اجتماعي، حمايتي، ورزشي و سلامت.
2- ايجاد تسهيلاتي در جهت اختصاص بخشي از ظرفيتهاي مكاني سازمان يا بنگاه اقتصادي به فعاليتهاي خيرخواهانه و اجتماعي.
4-4- راهبرد چهارم؛ سياستهاي تشويقي و بازدارنده
1- ارائه تسهيلات تشويقي براي بنگاههاي اقتصادي فعال در حوزه مسئوليت اجتماعي سازماني از جمله استفاده از ظرفيتهاي اطلاعرساني شهري
2- اختصاص مشوقهاي اقتصادي از جمله اعطاي تسهيلات: در طرحهاي مشترك اجتماعي و كمككننده به حفظ محيط زيست، اقتصاد شهري و كاهش اثرات سوء اجتماعي به بنگاههاي اقتصادي فعال در حوزه مسئوليت اجتماعي در شهر تهران
4-5- راهبرد پنجم؛ اقدامات حقوقي و قانوني
شهرداري تهران موظف است اقدامات حقوقي و قانوني لازم را جهت پيادهسازي و ارتقاء مسئوليت اجتماعي سازماني با توجه به قوانين جاري كشور معمول نمايد. همچنين شهرداري تهران موظف است با همكاري دستگاههاي قانونگذار و اجرايي نسبت به تصويب قوانين مورد نياز در راستاي ارتقاء نظام مسئوليت اجتماعي سازماني به شرح ذيل اقدام نمايد:
1- تدوين دستورالعملها و مقررات موضوعي حقوقي و قانوني
2- تدوين پيماننامه مسئوليت اجتماعي
ماده پنجم (5):
الف) وظائف ستاد راهبري مسئوليت اجتماعي سازماني به شرح ذيل ميباشد:
شهرداري تهران موظف است حداكثر ظرف مدت سه (3) ماه از تاريخ لازمالاجرا شدن اين مصوبه «ستاد راهبري مسئوليت اجتماعي سازماني» را با شرح وظايف ذيل تشكيل دهد:
1- شناسايي روشها و شيوههاي مشاركت و همچنين تجارب برتر بينالمللي و روشهاي اقدام در حوزه مسئوليت اجتماعي سازماني در شهرداريهاي شهرهاي بزرگ دنيا
2- تدوين منشور مسئوليت اجتماعي سازماني
3- پايش مديريت اثرات اجتماعي، زيستمحيطي و اقتصادي بر مبناي سياستهاي تعيينشده
4- تدوين برنامههاي عملياتي و پروژههاي اجتماعي مشترك در راستاي جلب مشاركت بنگاههاي اقتصادي با تاكيد بر مسئوليت اجتماعي بنگاههاي اقتصادي
5- برنامهريزي و اقدامات ترويجي براي نهادينهسازي مسئوليت اجتماعي سازماني در شهر و شهرداري تهران
6- تدوين و استقرار فرايندهاي حقوقي و پيماننامه مسئوليت اجتماعي در قراردادهاي پيمانكاران شهرداري تهران
7- تهيه شاخصهاي مسئوليت اجتماعي براي زنجيره تأمين و پيمانكاران شهرداري تهران بر اساس استانداردهاي مسئوليت اجتماعي سازماني به منظور نظارت بر رعايت آنها و اعمال راهبردهاي تشويقي
8- ايجاد زمينههاي همكاري و جلب مشاركت سازمانهاي دولتي، غير دولتي و سازمانهاي مردمنهاد به منظور گسترش نظام مسئوليت اجتماعي سازماني در شهر تهران
9- دريافت گزارش سالانه مسئوليت اجتماعي سازماني واحدهاي تابعه شهرداري تهران و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران
10- تدوين، بازبيني و اصلاح دستورالعمل و آييننامههاي مرتبط با مسئوليت اجتماعي سازماني
ب) اعضاي ستاد راهبري مسئوليت اجتماعي سازماني به شرح ذيل ميباشد:
1- شهردار تهران يا نماينده تامالاختيار ايشان (رئيس)
2- معاون امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران
3- مديرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشاركتهاي اجتماعي شهرداري تهران (دبير ستاد)
4- يك نفر از اعضاي كميسيون فرهنگي، اجتماعي با معرفي كميسيون مذكور و تصويب شوراي اسلامي شهر تهران
5- يك نفر از اعضاي كميسيون سلامت، محيط زيست و خدمات شهري با معرفي كميسيون مذكور و تصويب شوراي اسلامي شهر تهران
6- فرماندار شهر تهران (يا نماينده تامالاختيار)
7- رئيس اتاق بازرگاني تهران (يا نماينده تامالاختيار)
8- رئيس اتاق اصناف تهران (يا نماينده تامالاختيار)
9- رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران (يا نماينده تامالاختيار)
10- مديركل تعاون، كار و رفاه اجتماعي استان تهران
11- نماينده انجمنهاي صنفي و اتحاديه پيمانكاران بنا به موضوع مربوطه
تبصره يكم (1):
جلسات ستاد ميبايست حداقل هر شش (6) ماه يك بار برگزار و گزارش تصميمات متخذه به شوراي اسلامي شهر تهران ارايه گردد.
تبصره دوم (2):
شهرداري تهران موظف است «دبيرخانه مسئوليت اجتماعي سازماني» را در سازمان رفاه، خدمات و مشاركتهاي اجتماعي ايجاد كرده و نسبت به پيگيري و اجراي مصوبات «ستاد راهبري مسئوليت اجتماعي سازماني» و همچنين پيادهسازي مسئوليت اجتماعي سازماني با همكاري كليه سازمانها و واحدهاي ذيربط اقدام نمايد.
ماده ششم (6): برنامه عملياتي مسئوليت اجتماعي سازماني
شهرداري تهران موظف است نسبت به اجراي برنامه عملياتي مسئوليت اجتماعي سازمانها و بنگاههاي اقتصادي شهر تهران به شرح پيوست 1 اقدام نموده و هر شش (6) ماه يك بار گزارش اقدامات انجام شده را به شوراي اسلامي شهر تهران ارائه نمايد.
ماده هفتم (7):
شهرداري تهران موظف است اعتبارات لازم براي اجراي اين مصوبه را در بودجه سنواتي خود پيشبيني نمايد.
ماده هشتم (8):
اجراي اين مصوبه تا پايان شهريور ماه سال 1399 اعتبار داشته و ادامه اجراي آن منوط به ارائه گزارش توسط شهرداري تهران و تصويب شوراي اسلامي شهر تهران ميباشد.