دستورالعمل كنترل كيفي محصولات ارائه شده در ميادين ميوه و تره‌بار شهرداري تهران با لحاظ شاخص‌هاي بهداشتي لازم

دستورالعمل كنترل كيفي محصولات ارائه‌ شده در ميادين ميوه و تره‌بار شهرداري تهران با لحاظ شاخص‌هاي بهداشتي لازم

ماده يكم (1):

بهداشت فردي

كليه كاركنان شاغل در سطح غرف فعال در ميادين، بازارهاي ثابت و موقت محله‌اي و فصلي، كانكس‌هاي عرضه ميوه و تره‌بار و محصولات كشاورزي وابسته به سازمان ميادين و ميوه و تره‌بار و فرآورده‌هاي كشاورزي شهرداري تهران اعم از كارگران قديم و جديد ملزم به دريافت كارت بهداشت (دارا بودن سلامت جسمي مورد تأييد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي از جهات عدم ابتلا به بيماري‌هاي واگير و انگل‌هاي داخلي) مي‌باشند و در صورت عدم ارائه كارت بهداشت توسط بهره‌بردار مطابق آيين‌نامه انضباطي بهره‌برداران اقدام خواهد شد.

تبصره يكم (1):

استفاده از لباس كار متحدالشكل توسط متصديان فروش، كارگران و... بر اساس نوع فعاليت در غرف محصولات پروتئيني و لبنيات (لباس كار سفيد) و در ساير فعاليت‌ها (لباس كار رنگي) الزامي مي‌باشد.

تبصره دوم (2):

با توجه به نوع و محل فعاليت استفاده از وسايل و تجهيزات بهداشتي عمومي ازجمله مواد شوينده و ضدعفوني‌كننده، دستكش، ماسك و ساير مواد و تجهيزات لازم الزامي مي‌باشد.

تبصره سوم (3):

سازمان ميادين ميوه و تره‌بار و فرآورده‌هاي كشاورزي شهرداري تهران موظف است در هر يك از ميادين و بازارهاي مذكور نسبت به تهيه و تجهيز و نصب جعبه كمك‌هاي اوليه اقدام نمايد.

ماده دوم (2):

بهداشت محيط

با توجه به نوع فعاليت‌ها شامل كاربري‌هاي سبزي و فرنگي، ميوه، محصولات پروتئيني خام (گوشت قرمز و سفيد، تخم‌مرغ، ماهي و آبزيان)، شير و لبنيات، مواد غذايي فرآوري‌شده و امثالهم، بهداشت محيط به دو بخش بهداشت كارگاه‌هاي فرآوري و بسته‌بندي - و بهداشت داخل غرف و اماكن سازمان تقسيم مي‌شود.

تبصره يكم (1):

استقرار سطل زباله درب‌دار در محوطه عمومي ميادين و بازارها و كيوسك‌ها الزامي مي‌باشد.

تبصره دوم (2):

استفاده از غلطان زباله و ساير وسايل لازم جهت جمع‌آوري زباله در ميادين و بازارها و تخليه روزانه زباله از آن‌ها الزامي مي‌باشد.

تبصره سوم (3):

در غرف عرضه‌كننده مرغ و تخم‌مرغ، گوشت قرمز گرم و آبزيان تازه، لبنيات و مواد غذايي فاسدشدني با توجه به ميزان عرضه، استفاده از سردخانه يا يخچال‌هاي بالاي صفر و در غرف عرضه‌كننده محصولات پروتئيني منجمد، استفاده از فريزر يا سردخانه زير صفر الزامي مي‌باشد.

تبصره چهارم (4):

كنترل بهداشتي كارگاه‌هاي فرآوري و بسته‌بندي مواد پروتئيني خام از طريق بازديد دوره‌اي كارشناسان و بازرسان دستگاه‌هاي متولي از قبيل وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و سازمان دام‌پزشكي كشور و استقرار كارشناس ناظر سازمان در محل‌هاي يادشده انجام گيرد.

مديريت بهداشتي در كارگاه‌هاي بسته‌بندي شامل موارد ذيل مي‌باشد كه دكتر دامپزشك مسئول بهداشتي كارگاه موظف به اجراي آن مي‌باشد:

1- كنترل بهداشتي خودروهاي سردخانه‌دار حمل مواد پروتئيني خام و بسته‌بندي و استفاده اجباري از خودروهاي داراي مجوز حمل و نقل محصولات يادشده.

2- بازرسي بهداشتي گوشت و ساير محصولات.

3- مديريت بهداشتي محيط كارگاه و پروسه فرآوري و بسته‌بندي.

4- مديريت بهداشتي سردخانه‌ها.

5- مديريت بهداشتي انتقال و دفع ضايعات.

6- نظارت و كنترل در امر بهداشت فردي كاركنان حاضر در كارگاه‌ها.

تبصره پنجم (5):

كنترل بهداشت محيط داخل غرف ميادين و بازارها از طريق شاخص‌هاي اساسي بهداشت محيط در فضاهاي مذكور به شرح ذيل اعمال گردد:

1- استفاده از مواد و مصالح قابل شستشو و ضدعفوني در ديوار و سقف اماكن از قبيل كاشي‌كاري ديوارها جهت فعاليت‌هاي پروتئيني، لبني و مواد غذايي.

2- كف سازي به‌نحوي‌كه در كليه فعاليت‌ها كاملاً قابل شستشو باشد.

3- رنگ‌آميزي ديوارها و سقف غرف جهت ساير فعاليت‌ها به‌جز مواد پروتئيني، لبني و مواد غذايي كه مي‌بايست از كاشي استفاده گردد.

4-رعايت مساحت كافي اماكن جهت تسهيل در ارائه خدمات داخل غرفه يا محوطه ميدان و بازار.

5- نصب درب و پنجره به تعداد و متراژ كافي (در فصول گرما نصب درب توري نيز الزامي مي‌باشد).

6- استفاده از شيشه‌هاي سالم در كليه غرف.

7- نصب تجهيزات تأمين آب شرب و غير شرب.

8- تجهيز به سيستم اطفاء حريق.

9- ساخت سيستم فاضلاب.

10- تأمين نور كافي.

11- تعبيه هواكش به‌منظور تهويه مناسب و صحيح.

12- استقرار سطل زباله درب دار توأم با كيسه‌زباله.

ماده سوم (3):

ساير اقدامات لازم جهت رعايت بهداشت محيط عمومي به شرح ذيل ارائه شود:

الف- احداث سرويس‌هاي بهداشتي عمومي با لحاظ نمودن تعداد چشمه‌ها با توجه به وسعت فعاليت هر ميدان يا بازار و تعداد مراجعين. ضمناً ساختار مناسب، محل استقرار، نظافت مستمر و تجهيز نمودن آن به سيستم صابون مايع، آب سرد و گرم و سيفون الزامي مي‌باشد.

‌ب- ايجاد معابر عمومي به‌نحوي‌كه فاقد هرگونه موانع فيزيكي بوده و سطح معابر باعث ليز خوردگي نگرديده و محل انباشت آب و ايجاد يخ‌زدگي نشود.

‌ج- ايجاد رمپ يا شيب مناسب جهت استفاده جانبازان و معلولين و استفاده از سبد چرخ‌دار جهت سهولت در امر خريد ساير شهروندان.

‌د- استفاده از پله يا پلكان استاندارد در مواضع مورد نياز.

هـ- استفاده از پله‌برقي در مواضع مورد نياز.

‌و- استفاده از بالابر ضمن حفظ ايمني مورد لزوم و در شرايط كاملاً استاندارد و نصب در محل مناسب.

‌ز- استفاده از دستگاه‌هاي پيام‌رسان (سيستم پيجينگ) مناسب جهت اطلاع‌رساني صحيح به عموم شهروندان به‌طوري‌كه باعث آلودگي صوتي نشود.

‌ح- استفاده از نقشه ترافيك مناسب در سطح ميادين يا بازار و خط‌كشي مناسب جهت توقف خودروها.

‌ط- استاندارد نمودن مدخل ورودي و خروجي‌هاي ميدان يا بازار به‌نحوي‌كه مشكل ترددي يا ترافيكي ايجاد نشود.

ي- تأمين روشنايي مناسب و هواي كافي جهت محوطه عمومي ميدان يا بازار.

ماده چهارم (4):

بهداشت حرفه‌اي

كنترل بهداشتي محصولات ميوه و تره‌بار، محصولات پروتئيني خام (گوشت، مرغ و تخم‌مرغ، آبزيان) و محصولات غذايي فرآوري شده (سوسيس و كالباس، گوشت و مرغ و ماهي تازه بسته‌بندي‌شده) به شرح ذيل اعمال مي‌شود:

الف- عرضه محصولات به‌صورت فله:

ميوه و تره‌بار فله بر اساس تعاريف و حداقل استانداردهاي كمي و كيفي (وضعيت ظاهري و كيفيت داخلي) مورد لزوم، كنترل‌شده و شرايط بهداشتي و كيفي و حمل، نگهداري و عرضه با لحاظ نمودن حداكثر استانداردهاي بهداشتي، فني و كيفي مورد انتظار در قالب بخش‌نامه‌هاي صادره از سوي سازمان اعمال گردد.

تبصره يكم (1):

وضعيت ظاهري محصولات زراعي و باغي:

1- محصولات مي‌بايستي حداقل شرايط برداشت و عرضه را از نقطه‌نظر اندازه، فرم و شكل، رسيدگي، رنگ ظاهري و قابليت خوراك‌پذيري دارا بوده و در صورت نياز به انبار نمودن نيز ويژگي‌هاي فوق را داشته باشد.

2- محصولات فاقد لهيدگي، ترك‌خوردگي و عاري از امراض و بيماري‌هاي گياهي باشند.

3- محصولات دچار يخ‌زدگي و گنديدگي نباشند.

4- محصولات داراي آب گياه بوده و امراض و كم‌آبي ناشي از خشك‌سالي تأثير نامطلوب بر روي كيفيت نداشته باشد.

5- حداقل استانداردهاي وزني و حجمي را دارا باشند.

تبصره دوم (2):

سازمان موظف است با رعايت شاخصه‌ها و استانداردهاي كيفي مورد نظر در ارتباط با هر محصول نسبت به درجه‌بندي (سورتينگ) كمي و كيفي محصولات در مبادي توليد و ميادين عمده‌فروشي اقدام نمايد.

ب- عرضه محصولات به‌صورت بسته‌بندي:

برنامه‌ريزي جهت احداث و راه‌اندازي سالن‌هاي نگهداري (سردخانه‌هاي زير صفر و بالاي صفر و انبارهاي مناسب)، سورتينگ و بسته‌بندي مورد تأكيد مي‌باشد، ضمن حذف ضايعات و درجه‌بندي محصولات و رعايت استانداردهاي بهداشتي، ترتيبي اتخاذ گردد كه محصولات پس از انجام عمليات فوق به‌صورت بهداشتي، بسته‌بندي و به مصرف‌كنندگان عرضه گردد.

تبصره يكم (1):

وضعيت ظاهري محصولات پروتئيني خام (شامل گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، آبزيان) و محصولات غذايي فرآوري شده (سوسيس و كالباس، گوشت، مرغ، ماهي تازه بسته‌بندي‌شده) بايد در هنگام ارائه به شرح ذيل باشند:

1- محصولات پروتئيني خام داراي رنگ طبيعي بوده و داراي بوي مطبوع باشند.

2- محصول پروتئيني خام (شامل مرغ و ماهي) داراي حداقل وزن قابل‌قبول (مطابق با شرايط مندرج در نرخ‌نامه) باشد.

3- كيفيت غذايي محصولات به‌تناسب تركيب مواد غذايي از قبيل ميزان پروتئين، ميزان آب و غيره مورد قبول باشد.

تبصره دوم (2):

وضعيت ظاهري محصولات غذايي و پروتئيني فرآوري شده و خام بسته‌بندي‌شده در هنگام ارائه و فروش بايد داراي ضوابط به شرح ذيل باشند:

1- محصولات پروتئيني خام بسته‌بندي‌شده:

شامل انواع گوشت قرمز دام‌هاي سبك و سنگين و محتويات داخلي و امعاء و احشاء آن، مرغ بسته‌بندي، تخم‌مرغ بسته‌بندي، بوقلمون و ساير ماكيان كه در اين رابطه علاوه بر كنترل‌هاي بهداشتي و سلامت محصولات (از نقطه‌نظر بيماري‌ها) و ساير كنترل‌ها شامل محيط كشتارگاه‌ها و وسايل و تجهيزات بسته‌بندي مجموعاً به عهده سازمان دامپزشكي مي‌باشد بايد كه با برچسب (ليبل) الصاق شده ارائه و عرضه شوند.

در هنگام كنترل برچسب (ليبل) مي‌بايستي به شاخصه‌هايي چون پروانه بهره‌برداري، شماره (كد) بهداشتي، نام و آدرس شركت، تاريخ توليد و انقضاء (مهلت مصرف) توجه شود. همچنين ساير كنترل‌هاي حسي شامل رنگ و بو نيز مي‌بايد انجام پذيرد.

همچنين در هنگام كنترل بهداشتي محصولات پروتئيني خام غير بسته‌بندي علاوه بر كنترل‌هاي حسي مي‌بايد بيجك كشتارگاه، يا گواهي دامپزشكي مبدأ از نقطه‌نظر تاريخ كشتار، وزن محصول، نام و نشاني كشتارگاه، امضاء و مهر دام‌پزشك مقصد (محل عرضه) دقيقاً مورد توجه و بررسي قرار گيرد.

2- محصولات پروتئيني و مواد غذايي فرآوري شده:

شامل كليه محصولات و فرآورده‌هاي كشاورزي، دامي و آبزيان و ... كه توسط شركت‌هاي توليدي معتبر و داراي استاندارد تهيه‌شده و در قالب محصولات كنسروي و بسته‌بندي‌شده عرضه مي‌شوند. در اين خصوص شاخصه‌هاي قابل‌كنترل شامل پروانه بهره‌برداري، پروانه ساخت، نام و نشاني شركت، تاريخ توليد و انقضاء (مهلت مصرف) مي‌شود و در خصوص بعضي اقلام مانند محصولات لبني و سوسيس و كالباس مشمول استاندارد اجباري نيز مي‌گردند.