برنامه عملیاتی کاهش آلودگی صوتی در شهر تهران

فصل اول - اقدامات اجرايي شهرداري تهران:
به‌ منظور كنترل و كاهش آلودگي صدا در هواي آزاد كلانشهر تهران، موضوع مصوبه شماره 49127/ت38734ك مورخ 1387/4/5 كميسيون امور زيربنايي، صنعت و محيط‌ زيست هيئت وزيران و به استناد بندهاي دوم (2) و نهم (9) ماده هفتاد و يكم (71) «قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران» مصوب 1375/3/1 و اصلاحات بعدي آن و هم‌چنين در اجراي مصوبه «الزام شهرداري تهران به تهيه برنامه عملياتي كاهش آلودگي صوتي در شهر تهران» - ابلاغي به شماره 160/1590/7132 مورخ 1390/6/12 و هم‌چنين بند (2-10) ذيل پيوست چهارم (4) طرح جامع شهر تهران مصوب 1386، شهرداري تهران مكلف است اقدامات و راهكارهاي ذيل را در دو سطح درون‌ سازماني و برون‌ سازماني پيگيري و اجرا نمايد.

ماده يكم (1)
نظر به لزوم بررسي و شناسايي راهكارهاي كاهش آلودگي صوتي در شهر تهران در چارچوب محورهاي برنامه كاهش آلودگي صوتي موضوع جدول پيوست شماره يكم (1) اين مصوبه و همچنين اتخاذ تصميمات مؤثر در زمينه رفع آلاينده‌هاي صوتي، برنامه‌ريزي و مديريت يكپارچه، تسريع در اجراي طرح‌ها و برنامه‌ها، نظارت بر حسن اجراي آن‌ها و نيز ارائه پيشنهادهاي راهبردي به نهادهاي تصميم‌گير مرتبط، شهرداري تهران موظف است «كميته كنترل و پايش آلودگي صوتي شهر تهران» را با حضور اعضاي زير تشكيل دهد.

الف) اعضاي كميته:

1 ـ معاون حمل‌ و نقل و ترافيك (رئيس كميته)

2 ـ مديرعامل شركت كنترل كيفيت هوا (دبير كميته)

3 ـ نماينده تام‌الاختيار سازمان حفاظت محيط‌ زيست

4 ـ نماينده تام‌الاختيار وزارت صنعت، معدن و تجارت

5 ـ نماينده تام‌الاختيار وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي

6 ـ معاون خدمات شهري و محيط‌ زيست

7 ـ معاون شهرسازي و معماري

8 ـ معاون فني و عمراني

9 ـ رئيس ستاد محيط‌ زيست و توسعه پايدار

10 ـ مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل

11 ـ دو (2) نفر كارشناس به معرفي كميسيون‌هاي (سلامت، محيط‌ زيست و خدمات شهري) و (معماري و شهرسازي) و تصويب شوراي اسلامي شهر تهران.

1 ـ تعيين وظايف و ابلاغ برنامه زمان‌بندي‌ شده به هر يك از معاونت‌ها، مناطق، سازمان‌ها و شركت‌هاي تابعه شهرداري تهران در چارچوب محورهاي برنامه كاهش آلودگي صوتي شهر تهران حداكثر ظرف مدت شش (6) ماه از زمان لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه و نظارت بر حسن اجراي تكاليف مقرر

ب) وظايف كميته:

2 ـ انجام اقدامات لازم به‌ منظور پيش‌بيني و تأمين بودجه و اعتبارات لازم براي اجراي اين مصوبه و لحاظ نمودن آن در بودجه سنواتي شهرداري تهران از سال 1395 به بعد.

3 ـ برگزاري جلسات كميته به‌ صورت ماهانه و ارائه گزارش حسن اجراي اقدامات انجام‌ شده در چارچوب محورهاي برنامه كاهش آلودگي صوتي شهر تهران هر شش (6) ماه يك‌ بار به شوراي اسلامي شهر تهران.

ماده دوم (2)
معاونت حمل‌ و نقل و ترافيك مكلف است حداكثر ظرف مدت يك (1) سال از زمان لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه، بر اساس نقشه‌ها و اطلاعات تراز صدا در مناطق 22گانه شهرداري تهران، ضمن شناسايي پهنه‌هاي با تراز صوتي غيرمجاز (بخش‌هاي با تراز صداي بالاتر از حد مجاز پهنه‌هاي مشروح در جدول شماره يك اين مصوبه)، نسبت به كشف منبع يا منابع مولد آلودگي صدا در آن بخش‌ها اقدام و جهت تعيين اولويت‌بندي زمان‌دار براي اجراي برنامه‌هاي كنترلي به كميته كنترل و پايش آلودگي صوتي شهر تهران ارائه نمايد.

ماده سوم (3)
شركت كنترل كيفيت هوا مكلف است هر شش (6) ماه يك‌ بار، نقشه‌هاي آلودگي صوتي مناطق 22گانه شهر تهران را به‌ روز رساني نموده و جهت اجراي تكاليف موضوع بند (ب) ذيل ماده يكم (1) اين مصوبه در اختيار كميته كنترل و پايش آلودگي صوتي شهر تهران قرار دهد.

ماده چهارم (4)
شركت كنترل كيفيت هوا مكلف است با استفاده از نقشه‌ها و اطلاعات تراز صدا در شهر تهران، حريم صوتي حاشيه بزرگراه‌ها را تعيين و جهت اعمال در صدور پروانه ساختمان به مراجع ذيصلاح قانوني ارائه نمايد.

ماده پنجم (5)
شركت كنترل كيفيت هوا با همكاري ستاد محيط‌ زيست و توسعه پايدار شهر تهران مكلف است گزارش عملكرد «ديوارهاي صوتي» نصب‌ شده در معابر شهر تهران شامل تأثير ديوارهاي فوق بر كاهش آلودگي صوتي در مناطق مجاور، ميزان رضايتمندي شهروندان از ديوارهاي نصب‌ شده، وضعيت نصب و نگهداري از تأسيسات فوق و روش‌هاي مختلف ساخت و افزايش كارايي ديوارهاي مذكور را همراه با برنامه پيشنهادي در خصوص نصب اين نوع ديوارها در نقاط ديگر شهر را تهيه و جهت درج در برنامه عملياتي كاهش آلودگي صوتي به كميته كنترل و پايش آلودگي صوتي شهر تهران ارائه نمايد.

ماده ششم (6)
معاونت‌هاي (خدمات شهري و محيط‌ زيست) و (فني و عمراني) شهرداري تهران موظفند در پهنه‌هاي حساس و معابري كه نصب ديوار صوتي كارايي مناسب جهت كنترل صدا را ندارد به‌ منظور كاهش صداي تردد وسايط نقليه، نسبت به استفاده از آسفالت متخلخل به عنوان پوشش كف خيابان اقدام و هنگام عمليات تعمير و نگهداري پوشش مذكور، نظارت و كنترل لازم جهت هموار بودن سطح معبر را اعمال نمايند.

ماده هفتم (7)
معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران مكلف است با همكاري سازمان نظام‌ مهندسي در صدور مجوز ساخت و تأييد نقشه‌ها، نسبت به اعمال قانون و نظارت بر حسن اجراي «مبحث 18 مقررات ملي ساختمان» در خصوص عايق‌بندي و تنظيم صدا از طريق الزام به دو جداره كردن پنجره‌ها، جانمايي مناسب فضاهاي داخلي ساختمان و شكل و تركيب خارجي آن‌ها اقدام نمايد.

ماده هشتم (8)
معاونت‌هاي شهرسازي و معماري و فني و عمراني شهرداري تهران موظفند حداكثر ظرف شش (6) ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه با همكاري «سازمان نظام‌ مهندسي و ساختمان» و با بهره‌گيري از دستاوردها و يافته‌هاي «آكوستيك محيطي و ساختماني» و انجام مطالعات و بررسي‌هاي لازم، عوامل آلاينده صوتي حين و ناشي از عمليات ساختماني و طرح‌هاي عمراني شهري را شناسايي و راهكارهاي حذف و كاهش آلاينده‌هاي فوق و نحوه نظارت بر اجراي آن حين عمليات ساختماني و اجراي طرح‌هاي عمراني را طي آيين‌نامه‌اي تدوين و جهت تصويب به كميته كنترل و پايش آلودگي صوتي شهر تهران ارائه دهد.

ماده نهم (9)
مركز مطالعات و برنامه‌ريزي شهر تهران موظف است حداكثر ظرف يك (1) سال از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه از طريق هماهنگي با وزارتخانه‌هاي «بهداشت، درمان و آموزش پزشكي» و «علوم، تحقيقات و فناوري» و دانشگاه‌هاي علوم پزشكي و پارك‌هاي علم و فناوري نسبت به بررسي اپيدميولوژيك تأثير آلودگي صوتي بر سلامت جسمي و بهداشت رواني شهروندان به‌ ويژه گروه‌هاي آسيب‌پذير از قبيل كودكان، سالمندان و بيماران و راهكارهاي مقابله با آن در كلان‌شهرها با در نظر گرفتن مطالعات انجام‌ شده در ساير كشورها اقدام و نتايج حاصل از مطالعات فوق را جهت ارسال به كليه دستگاه‌ها و مراجع مرتبط، در اختيار كميته كنترل و پايش آلودگي صوتي شهر تهران قرار دهد.

ماده دهم (10):
در راستاي اجراي بند بيستم (20) ماده پنجاه و پنجم (55) قانون شهرداري‌ها مبني بر جلوگيري از فعاليت مشاغل و فعاليت‌هاي داراي «مزاحمت و سر و صدا» و در چارچوب مصوبه «ساماندهي صنوف، مشاغل و صنايع شهر تهران» - ابلاغي به شماره 160/1623/13167 مورخ 90/10/25، معاونت خدمات شهري و محيط‌ زيست موظف است حداكثر ظرف شش (6) ماه پس از لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه با همكاري «شركت كنترل كيفيت هوا» نسبت به شناسايي كليه مشاغل و فعاليت‌هايي كه ميزان آلودگي صوتي آن‌ها بر اساس جدول شماره يك (1) اين مصوبه حسب نوع فعاليت و وقوع در پهنه مربوط بيشتر از حد مجاز است، اقدام و با همكاري «سازمان حفاظت محيط‌ زيست» در اجراي مواد دوم (2)، سوم (3) و چهارم (4) «آيين‌نامه اجرايي نحوه جلوگيري از آلودگي صوتي» مصوب 78/3/19 هيئت وزيران و ماده (16) قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا مصوب 74/2/3 مجلس شوراي اسلامي ترتيبي اتخاذ نمايد كه نسبت به اعمال قانون و عنداللزوم جابجايي آن‌ها اقدام نمايد.

ماده يازدهم (11)
به‌ منظور جبران عوارض زيست‌ محيطي ناشي از آلاينده‌هاي صوتي، مشاغل و فعاليت‌هايي با آلودگي صوتي بيش از حد مجاز (موضوع جدول شماره يك (1) اين مصوبه)، مشمول عوارض «آلودگي صوتي» مي‌گردند. شهرداري تهران موظف است پس از تصويب شوراي اسلامي شهر تهران و سير مراحل قانوني مربوط نسبت به اخذ عوارض آلودگي صوتي از آن‌ها اقدام و حداكثر پس از يك (1) سال اخذ عوارض از صنايع آلاينده نسبت به ممانعت از ادامه فعاليت آن‌ها از طريق كميسيون موضوع بند بيستم (20) ماده پنجاه‌ و پنج (55) قانون شهرداري‌ها اقدام نمايد.

ماده دوازدهم (12):
در راستاي اجراي بند (2- 10) ذيل پيوست چهارم (4) طرح جامع شهر تهران در خصوص طرح‌هاي موضوعي و موضعي، شهرداري تهران مكلف است با همكاري سازمان حفاظت محيط‌ زيست ظرف مدت شش (6) ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه، «طرح موضوعي آلودگي صوتي شهر تهران» را تهيه و پس از تأييد كميته كنترل و پايش آلودگي صوتي، در قالب لايحه جهت تصويب به شوراي اسلامي شهر تهران ارائه نمايد تا پس از تصويب، به‌ منظور طي مراحل قانوني به شوراي عالي حفاظت محيط‌ زيست ارسال شود.

ماده سيزدهم (13)
ستاد مركزي معاينه فني خودروهاي تهران موظف است نسبت به تأمين تجهيزات و امكانات لازم براي انجام «آزمون صداي وسايل هشداردهنده نصب‌ شده بر روي خودرو» و «آزمون صداي اگزوز در حالت درجا» اقدام نمايد.

فصل دوم- موارد پيشنهادي به هيئت وزيران و مجلس شوراي اسلامي:

ماده چهاردهم (14):
به استناد ماده دوم (2) «آيين‌نامه اجرايي نحوه جلوگيري از آلودگي صوتي» مصوب 1378/3/19 هيئت وزيران مبني بر تصويب حد مجاز يا استاندارد آلودگي صوتي توسط شوراي عالي حفاظت محيط‌ زيست، به هيئت وزيران (كميسيون امور زيربنايي، صنعت و محيط‌ زيست) پيشنهاد مي‌شود در جدول حد مجاز صدا در هواي آزاد موضوع تصويب‌نامه شماره 49127/ت38734ك مورخ 1387/4/5 كميسيون مذكور، مطابق جدول شماره يك (1) اين مصوبه، پهنه جديدي اين مصوبه با نام پهنه حساس (silent zone) شامل مراكز درماني و آموزشي با حريمي به شعاع 100 متر در اطراف، تعريف و به عنوان رديف ششم به جدول مذكور افزوده شود. جدول شماره يك (1): اصلاحيه جدول حد مجاز صدا در هواي آزاد شهر

رديف	نوع پهنه	تراز متوسط روز (7 صبح تا 10 شب)	تراز متوسط شب (10 شب تا 7 صبح)	توضيحات
1	مسكوني	55	45	مصوب كميسيون امور زيربنايي، صنعت و محيط‌ زيست به شماره 49127/ت38734ك مورخ 1387/4/5
2	تجاري- مسكوني	60	50
3	تجاري- اداري	65	55
4	مسكوني- صنعتي	70	60
5	صنعتي	75	65
6	پهنه حساس	50	40	پيشنهاد جديد

ماده پانزدهم (15):
در اجراي ماده دوم (2) «آيين‌نامه اجرايي نحوه جلوگيري از آلودگي صوتي» مصوب 1378/3/19 هيئت وزيران مبني بر تصويب حد مجاز يا استاندارد آلودگي صوتي توسط شوراي عالي حفاظت محيط‌ زيست و در اجراي مصوبه مورخ 1384/2/14 شوراي عالي حفاظت محيط‌ زيست در خصوص «تعيين حد مجاز آلودگي صوتي در خودروهاي توليد داخل» و همچنين مصوبه شماره 187083/ت 44093ك مورخ 1389/8/19 شوراي مذكور در خصوص «تعيين حد مجاز صداي موتورسيكلت‌هاي وارداتي و توليد داخل مطابق با استاندارد اروپا» حدود مجاز صداي انواع وسايل نقليه موتوري به شرح جدول شماره (2) پيوست اين مصوبه لازم‌الرعايه است. با عنايت به ضرورت اصلاح حدود مجاز صداي وسايل نقليه موتوري، به شوراي عالي حفاظت محيط‌ زيست پيشنهاد مي‌شود نسبت به اصلاح مصوبه مورخ 1384/2/14 و نيز مصوبه شماره 187083/ت44093ك مورخ 1389/8/19 اقدام و حدود صداي مجاز براي كليه وسايل نقليه را در سه نوع آزمون "صداي عبوري"، "صداي اگزوز" و "صداي وسايل هشداردهنده نصب‌ شده بر روي خودرو"، هماهنگ با استانداردهاي روز جهان به شرح جداول شماره (3)، (4) و (5) پيوست اين مصوبه تعيين نمايد.

ماده شانزدهم (16):
در اجراي ماده ششم (6) «آيين‌نامه اجرايي نحوه جلوگيري از آلودگي صوتي» مصوب 1378/3/19 هيئت وزيران و بندهاي متعدد پيوست يكم دستورالعمل ماده سوم (3) «آيين‌نامه اجرايي نحوه انجام معاينه و صدور برگ معاينه فني خودروها» با موضوع «دستورالعمل اجرايي شرايط ايجاد مراكز معاينه وسايل نقليه موتوري» و همچنين بند دهم (10) پيوست دوم (2) دستورالعمل مذكور با موضوع «مشخصات مراكز مكانيزه نوع يك (1) معاينه فني خودروها»، آزمون صدا (شامل تست صداي ايجاد شده توسط موتور در اطراف بدنه و اگزوز خودرو) جهت صدور برگه معاينه فني ضروري است. با عنايت به اينكه اجراي اين مقررات تا زمان تصويب حد مجاز صدا براي خودروهاي در حال تردد عملاً امكان‌پذير نيست، به شوراي عالي حفاظت محيط‌ زيست پيشنهاد مي‌شود حد مجاز صداي خودروهاي در حال تردد را در دو آزمون "صداي اگزوز در حالت درجا" و "آزمون وسايل هشداردهنده" به شرح مندرج در جداول شماره (4) و (5) پيوست اين مصوبه، تعيين نمايد.

ماده هفدهم (17):
به شوراي عالي حفاظت محيط‌ زيست پيشنهاد مي‌شود براي گروه خودرويي o (شامل لودر، كمپرسي، تراكتور، غلتك آسفالت، پونكر سيمان، جرثقيل) مقادير مجاز صدا در مرحله در حال تردد در جاده (on road) تعيين و تصويب شود.

ماده هجدهم (18):
در راستاي كاهش آلودگي صوتي ناشي از وسايل نقليه موتوري، به هيئت وزيران پيشنهاد مي‌شود آزمون كليه وسايل فوق به لحاظ ميزان صداي توليدي در مقاطع سه‌گانه ذيل، از طريق انجام "آزمون صداي عبوري"، "آزمون صداي اگزوز در حالت درجا" و "آزمون وسايل هشداردهنده" را به شرح مواد آتي ضروري اعلام نمايد:

1- تأييد نمونه خودروهاي توليدي (ta)

2- تأييد خودروهاي در حال توليد (cop)

3- تأييد خودروهاي در حال ورود به كشور (cbu)

ماده نوزدهم (19):
به كارگروه موضوع ماده سوم (3) «آيين‌نامه اجرايي نحوه انجام معاينه و صدور برگ معاينه فني خودرو» مصوب 1382/8/4 هيئت وزيران پيشنهاد مي‌گردد با در نظر گرفتن فرصت مناسب جهت تجهيز مراكز مجاز معاينه فني، كليه اين مراكز را به انجام «آزمون صداي وسايل هشداردهنده نصب‌ شده بر روي خودرو» و همچنين «آزمون صداي اگزوز در حالت درجا» با رعايت حدود مجاز مصوب شوراي عالي حفاظت محيط‌ زيست، ملزم نمايد.

ماده بيستم (20):
به سازمان حفاظت محيط‌ زيست پيشنهاد مي‌شود؛ در اجراي تبصره ماده سوم (3) آيين‌نامه اجرايي نحوه جلوگيري از آلودگي صوتي مصوب 1378/3/19 هيئت وزيران كه تعيين روش‌هاي سنجش ميزان آلودگي صوتي را بر عهده سازمان مذكور قرار داده است، روش انجام آزمون‌هاي صداي عبوري، صداي اگزوز و صداي وسايل هشداردهنده نصب‌ شده بر روي خودرو را به شرح جدول شماره (6) پيوست اين مصوبه تعيين نمايد.