نظام‌نامه انتخاب حسابرس و حسابرسي از شهرداري تهران، سازمان‌‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته و تابعه

مقدمه:
با استناد به تبصره يكم ماده واحده «قانون استفاده از خدمات تخصصي و حرفه‌اي حسابداران ذيصلاح به عنوان حسابدار رسمي» مصوب 1372/10/21 مجلس شوراي اسلامي و به منظور حسن اجراي بندهاي هشتم و سي‌ام ماده هشتادم (80) قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375/3/1 و اصلاحات بعدي آن، شوراي اسلامي شهر تهران « نظام‌نامه انتخاب حسابرس و حسابرسي از شهرداري تهران، سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته و تابعه» را در راستاي تحقق شفافيت، حاكم نمودن انضباط مالي و حفظ حقوق حقه اموال و دارائي‌هاي شهر به مثابه اموال عمومي به شرح زير تصويب مي‌نمايد:

ماده يكم (1):
اصطلاحات و واژه‌هاي به كار رفته در اين مصوبه داراي معاني زير مي‌باشند:

1- سازمان: كليه سازمان‌هاي وابسته شهرداري تهران.

2- شركت: كليه شركت‌هاي تابعه شهرداري و شركت‌هاي وابسته به سازمان‌هاي شهرداري تهران.

3- موسسه: كليه موسسات وابسته به شهرداري و موسسات تابعه سازمان‌ها و شركت‌هاي شهرداري تهران.

4- سازمان حسابرسي: سازمان حسابرسي وابسته به وزارت امور اقتصاد و دارايي.

5- جامعه: جامعه حسابداران رسمي ايران كه به موجب ماده واحده «قانون استفاده از خدمات تخصصي و حرفه‌اي حسابداران ذيصلاح به عنوان حسابدار رسمي» مصوب 1372/10/21 مجلس شوراي اسلامي تشكيل گرديده است.

6- موسسه حسابرسي: موسسه حسابرسي رسمي كه بر اساس ضوابط اين نظام‌نامه به عنوان حسابرس منتخب شوراي اسلامي شهر تهران مورد تاييد و پذيرش قرار مي‌گيرد و به عنوان حسابرس منتخب شورا به شهرداري تهران معرفي مي‌گردد

7- شورا: شوراي اسلامي شهر تهران.

8- كميسيون: كميسيون برنامه و بودجه شوراي اسلامي شهر تهران.

9- كميته: كميته حسابرسي كه يكي از كميته‌هاي زير مجموعه كميسيون برنامه و بودجه شوراي اسلامي شهر تهران است.

ماده دوم (2):
شورا همه ساله در خرداد ماه بر اساس اعلام كميسيون، نسبت به انتشار فراخوان انتخاب دو مرحله‌اي و مبتني بر ارزيابي كيفي براي انتخاب حسابرس شهرداري، سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته از طريق انتشار آگهي در روزنامه‌هاي كثيرالانتشار (ترجيحاً روزنامه همشهري) اقدام مي‌نمايد.

تبصره يكم (1):
موسسات حسابرسي شركت‌كننده در فراخوان بايد حائز يكي از شرايط عمومي زير باشند:

1. داراي رتبه (الف) جامعه حسابداران رسمي

2. حائز رتبه يك (1) برابر ارزيابي وزارت كشور مطابق شيوه‌نامه اجرايي پذيرش و نظارت بر موسسات حسابرسي

تبصره دوم (2):
موسسات حسابرسي شركت‌كننده بايد اعلام آمادگي خود را به همراه خلاصه‌اي از سوابق حرفه‌اي، توانمندي‌ها و قابليت‌ها، سوابق حسابرسي در شهرداري‌ها، سازمان‌ها و شركت‌هاي وابسته به شهرداري را در پاكت سربسته و ممهور به مهر آن موسسه به دبيرخانه كميسيون تحويل و رسيد دريافت نمايند.

تبصره سوم (3):
دبيرخانه كميسيون پاكات دريافت‌شده از سوي موسسات حسابرسي را در پايان مهلت قانوني فراخوان براي ارزيابي كيفي تحويل كميته حسابرسي مي‌نمايد و كميته در اولين فرصت نسبت به تشكيل جلسه و بررسي سوابق موسسات حسابرسي و ارزيابي كيفي موسسات بر اساس شاخص‌ها و معيارهاي كيفي انتخاب حسابرسي اقدام مي‌نمايد.

ماده سوم (3):
به‌ منظور حصول اطمينان از اجراي صحيح امور حسابرسي از طريق انتخاب حسابرس منتخب شورا در شهرداري، سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته شهرداري تهران و نيز توجه ويژه به فرآيندهاي انتخاب، اجراي عمليات حسابرسي، گزارشگري و تحليل گزارش‌هاي حسابرسي، «كميته حسابرسي» به عنوان يكي از كميته‌هاي تخصصي كميسيون برنامه و بودجه براي ارائه نظرات و مشورت‌هاي تخصصي در امور حسابرسي با رعايت مفاد اين مصوبه تشكيل مي‌شود.

تبصره يكم (1):
كميته متشكل از اعضاء زير است:

الف. اعضاء داراي حق راي:

1. يك نفر از اعضاي كميسيون برنامه و بودجه شورا به انتخاب كميسيون مذكور.

2. يك نفر از اعضاي كميسيون حقوقي و نظارت شورا به انتخاب كميسيون مذكور.

3. () يك نفر از اعضاي كميسيون تلفيق شورا كه عضو كميسيون‌هاي برنامه و بودجه و نظارت و حقوقي شورا نباشد، به انتخاب كميسيون تلفيق.

ب. اعضاء بدون حق راي:

4. دبيركل يا يكي از اعضاي هيئت مديره جامعه حسابداران رسمي ايران با معرفي رسمي دبيركل جامعه.

5. يك حسابدار رسمي يا صاحب‌نظر متخصص در امر حسابرسي به پيشنهاد سازمان حسابرسي و تاييد كميسيون.

6. معاون مالي و اقتصاد شهري به عنوان نماينده شهردار تهران.

7. مدير كل حسابرسي شهرداري تهران با معرفي شهردار تهران.

8. يك نفر از قضات بازنشسته ديوان محاسبات كشور يا كارشناسان رسمي دادگستري در حوزه امور مالي به انتخاب و پيشنهاد كميسيون حقوقي و نظارت.

تبصره دوم (2):
نحوه انجام وظايف و اداره جلسات اين كميته در چارچوب مقررات حاكم بر كميته‌هاي تخصصي شورا انجام مي‌گيرد.

تبصره سوم (3):
احكام رئيس و اعضاء كميته به پيشنهاد رئيس كميسيون و از سوي رئيس شورا براي مدت چهارسال صادر مي‌شود.

تبصره چهارم (4):
كميته مجاز است از خدمات كارشناسي كارشناسان ذي‌صلاح براي انجام امور مربوط به بررسي‌هاي كارشناسي در چارچوب ضوابط و مقررات به صورت خريد خدمت استفاده نمايد.

ماده چهارم (4):
شاخص‌ها و معيارهاي كيفي رتبه‌بندي موسسات حسابرسي كه براي انجام حسابرسي اعلام آمادگي مي‌نمايند به شرح جدول شماره (1) اين مصوبه مي‌باشد.

جدول شماره (1)، شاخص ها و معيارهاي كيفي رتبه‌بندي موسسات حسابرسي
رديف	معيار	شاخص	مولفه	امتياز	حداكثر امتياز
1	كنترل كيفيت جامعه	رتبه براساس ارزيابي جامعه	الف	85	85 امتياز
	ب		65
	ج		55
	د		45
2	معتمد	حسابرس معتمد بورس	ليست بورس اوراق بهادار	15	15 امتياز
جمع كل					100 امتياز

ماده پنجم (5):
پرونده‌هاي تخلفاتي شركاي موسسات حسابرسي در چارچوب مواد 35 و 36 اساسنامه جامعه حسابداران رسمي با توجه به نوع تخلفات برابر جدول شماره (2) اين مصوبه امتياز منفي خواهد داشت و اين امتيازات منفي از سرجمع امتيازات كسب‌شده در جدول شماره يك كسر خواهد شد.

جدول شماره (2) امتيازات منفي قابل احتساب براي موسسات حسابرسي
نوع تخلف	اخطار بدون درج در پرونده	توبيخ با درج در پرونده	حداكثر امتياز منفي
ميزان امتياز منفي	5 امتياز	10 امتياز	15 امتياز

تبصره:
مرجع اعمال امتياز منفي، جامعه حسابداران رسمي است كه بر اساس استعلام از عضو حاضر اين جامعه در كميته، امتيازهاي منفي تعيين و در محاسبه ملاك عمل قرار مي‌گيرد.

ماده ششم (6):
كميته نسبت به احصاء امتياز موسسات حسابرسي بر اساس جدول‌هاي شماره (1) و (2) اين مصوبه اقدام نموده، سپس با توجه به نتايج ارزيابي‌ها ليستي از موسسات حسابرسي واجد امتياز 70 و بالاتر را به عنوان ليست اوليه موسسات داراي شرايط و معيارهاي كيفي لازم براي حسابرسي در شهرداري تهران تهيه و آن را جهت اعلام نتايج مرحله اول به كميسيون ارائه مي‌نمايد.

تبصره يكم (1):
دبيرخانه كميسيون نسبت به اعلام نتايج و ارائه اطلاعات مرحله دوم به موسسات حسابرسي كه نامشان در ليست اوليه درج شده اقدام مي‌نمايد.

تبصره دوم (2):
سازمان حسابرسي به عنوان تنها سازمان حسابرسي دولتي داراي شرايط عمومي تشخيص داده شده و نياز به شركت در ارزيابي مرحله اول را ندارد.

ماده هفتم (7):
محورها و حيطه عملكرد موسسات حسابرسي منتخب شورا عبارتند از:

7-1- انجام حسابرسي صورت‌هاي مالي بر اساس استانداردهاي حسابرسي. اين استانداردها ايجاب مي‌كند كه عمليات حسابرسي چنان برنامه‌ريزي و اجرا شود كه از نبود تحريفي با اهميت در صورت‌هاي مالي، اطميناني معقول بدست آيد. حسابرسي شامل رسيدگي نمونه‌اي به شواهد و مدارك پشتوانه مبالغ مندرج در صورت‌هاي مالي و اطلاعات افشاشده در آن است. حسابرسي مذكور، همچنين ارزيابي اصول و رويه‌هاي حسابداري استفاده‌شده و برآوردهاي عمده به عمل آمده توسط مديريت و نيز ارزيابي كلي چگونگي ارائه صورت‌هاي مالي را شامل مي‌شود.

7-2- گزارش تحريف‌هاي با اهميتي كه در صورت‌هاي مالي كشف مي‌شود. توضيح اينكه به دليل انجام رسيدگي‌ها بر مبناي نمونه‌گيري و ديگر محدوديت‌هاي ذاتي حسابرسي و همچنين محدوديت‌هاي ذاتي هر سيستم حسابداري و كنترل داخلي، اين خطر اجتناب‌ناپذير وجود دارد كه برخي تحريف‌هاي با اهميت در صورت‌هاي مالي، كشف نشده باقي بماند.

7-3- اظهارنظر درباره صورت‌هاي مالي. مؤسسه با توجه به استانداردهاي حسابرسي و بر اساس نتايج رسيدگي‌هاي به عمل آمده، حسب مورد نظر مقبول، مشروط، مردود يا در موارد وجود محدوديت‌ها و ابهامات اساسي، عدم اظهارنظر ارائه مي‌كند.

7-4- گزارش نقاط ضعف با اهميتي كه در سيستم‌هاي حسابداري و كنترل داخلي واحد مورد رسيدگي كشف مي‌شود. علاوه بر گزارش درباره صورت‌هاي مالي، چنانچه مؤسسه از نقاط ضعف با اهميتي در سيستم‌هاي حسابداري و كنترل داخلي واحدهاي مورد رسيدگي آگاه شود در صورت لزوم، گزارش جداگانه‌اي نيز در اين ارتباط ارائه خواهد كرد.

7-5- ارائه پيشنهادهاي اصلاحي براي سيستم هاي حسابرسي و راه‌حل مناسب جهت رفع نقاط ضعف.

ماده هشتم (8):
موسسات حسابرسي واجد شرايط مي‌توانند براي اعلام بهاي خدمات حسابرسي در سطح شهرداري، سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته و تابعه آنها، با توجه به اندازه و حجم كار و پس از بازديد از واحدهاي مورد نظر، مطابق با نرخ مبناي تعيين حق‌الزحمه ارائه خدمات حسابرسي ابلاغي جامعه نسبت به برآورد بودجه مورد نياز براي انجام حسابرسي در قالب فرم برآورد بودجه اقدام نموده و بهاي خدمات حسابرسي به همراه فرم تكميل‌شده براي هر يك از واحدها را به صورت مجزا در پاكت ممهور به مهر موسسه قرار داده و توسط نماينده موسسه در جلسه عمومي بازگشايي پاكات كه طبق ماده (9) اين مصوبه و در تاريخ مقرر و اعلام‌شده تشكيل مي شود به كميسيون تحويل نمايند.

ماده نهم (9) :
پاكات اعلام قيمت موسسات حسابرسي در جلسه عمومي كميسيون () با حضور نمايندگان موسسات، و اصحاب رسانه، توسط نماينده موسسه مربوط بازگشايي و اعلام مي‌شود و نتايج در حضور حاضران ثبت و پائين‌ترين قيمت از ميان پيشنهادها انتخاب شده و به عنوان حسابرس منتخب به شورا معرفي مي‌گردد.

تبصره يكم (1):
در تعيين موسسات حسابرسي منتخب در سطح مناطق، سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته هرگاه در بين يك يا چند موسسه حسابرسي از لحاظ قيمت تشابه وجود داشته باشد، كار به موسسه‌اي كه امتياز بالاتري در چارچوب ارزيابي مطابق معيارها و شاخص هاي ماده (4) اين مصوبه كسب كرده باشد واگذار خواهد شد.

تبصره دوم (2):
تعيين موسسات حسابرسي منتخب در سطح مناطق، سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته به شهرداري به نحوي خواهد بود كه يك موسسه حسابرسي در مجموع بيش از بيست درصد (%20) حسابرسي صورت‌هاي مالي را برعهده نداشته باشد.

ماده دهم (10):
كميسيون پس از تعيين موسسات در چارچوب ماده (9) اين مصوبه، نسبت به پيشنهاد موسسات به شورا اقدام مي‌نمايد و پس از تصويب شورا نسبت به عقد قرارداد انجام حسابرسي براي سال مالي مورد نظر در شورا و شهرداري تهران و شركت‌ها و سازمان‌هاي وابسته به آن اقدام مي‌گردد.

تبصره يكم (1):
حق‌الزحمه حسابرسان منتخب از بودجه مصوب سنواتي شورا از رديف‌هاي مربوط تأمين و پرداخت مي‌شود.

تبصره دوم (2):
قرارداد في‌مابين شورا و موسسات حسابرسي منتخب شورا در چارچوب قرارداد مصوب جامعه حسابداران () رسمي و اصلاحات بعدي آن از سوي رئيس شورا و مدير موسسه حسابرسي به امضاء خواهد رسيد.

تبصره سوم (3):
شهرداران مناطق، روساي سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته، معاونين شهردار و مديران كل واحدهاي ستادي مورد حسابرسي مكلف به همكاري لازم براي اجراي دقيق حسابرسي و انجام عمليات رسيدگي و بررسي اسناد توسط حسابرسان منتخب شورا هستند و مي‌بايد اسناد و مدارك مورد نياز را در اختيار حسابرسان قرار داده و پشتيباني لازم براي انجام حسابرسي در واحدها را معمول نمايند.

تبصره چهارم (4):
حسابرسان منتخب شورا موظف‌اند هرگونه عدم همكاري واحدهاي اجرائي در اجراي عمليات حسابرسي شامل تعلل، عدم ارائه اسناد و غيره را كه بر روند رسيدگي دقيق تاثير منفي دارد، در اسرع وقت به رئيس شورا اعلام نمايند، شورا پس از وصول گزارش عدم همكاري مديران واحدهاي اجرائي نسبت به بررسي موضوع اقدام و در صورت نياز مديران مذكور را به هيئت تخلفات اداري براي رسيدگي به تخلف معرفي مي‌نمايد.

ماده يازدهم (11):
كميته مسئوليت نظارت بر اجراي قرارداد از سوي موسسات حسابرسي را بر عهده خواهد داشت و گزارش‌هاي نظارتي خود را به كميسيون ارائه خواهد نمود.

ماده دوازدهم (12):
نسخه پيش‌نويس گزارش‌هاي حسابرسي پس از تهيه توسط موسسات حسابرسي، در اختيار كميته قرار خواهد گرفت تا نسبت به تحليل و بررسي گزارش و ارزيابي آن اقدام شود.

تبصره يكم (1):
نسخه‌اي از گزارش پس از دريافت طي مكاتبه‌اي رسمي از سوي رئيس شورا به شهردار تهران ارسال مي‌شود و شهرداري تهران موظف است حداكثر ظرف مدت 15 روز نسبت به ارائه پاسخ بندهاي گزارش حسابرسي اقدام و نتيجه را به شورا ارسال نمايد.

تبصره دوم (2):
حسابرس منتخب پس از وصول پاسخ شهرداري به شورا، نسبت به بررسي آن ظرف مدت 10 روز اقدام و گزارش نهائي خود را به صورت رسمي به شورا ارائه خواهد نمود.

تبصره سوم (3):
كميته پس از بررسي گزارش نهائي حداكثر ظرف مدت 15 روز با تشكيل جلسه و دعوت از مديران واحد مورد رسيدگي با حضور حسابرس منتخب نسبت به استماع گزارش و پاسخ‌ها اقدام مي‌نمايد و متن پيش‌نويس مصوبه شورا در خصوص حسابرسي واحد مورد نظر را تهيه و پس از تصويب اكثريت اعضاء، آن را جهت رسيدگي و طي مراحل تصويب در شورا به رئيس كميسيون ارسال مي‌نمايد.

ماده سيزدهم (13) :
هيئت رئيسه شورا پس از دريافت گزارش‌هاي حسابرس منتخب و متن پيش‌نويس مصوبه شورا از كميسيون، نسبت به تعيين زمان رسيدگي در يكي از جلسات علني شورا اقدام و ارائه گزارش توسط حسابرس و تصويب مصوبه مربوطه در دستور كار شورا قرار خواهد گرفت.

تبصره يكم (1):
در چارچوب قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات مصوب مجلس شوراي اسلامي و آيين‌نامه اجرايي آن و به منظور فراهم نمودن دسترسي شهروندان به اطلاعات نحوه اداره شهرداري، سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته، متن كامل گزارش‌هاي حسابرسي، مصوبات مربوطه و تكاليف شورا در سامانه جامع مصوبات شورا و سامانه شفافيت شهرداري تهران در دسترس عموم قرار مي‌گيرد.

تبصره دوم (2):
به منظور مستندسازي گزارش‌هاي حسابرسي و استفاده از داده‌كاوي گزارش‌ها، دبيرخانه شورا مكلف است سامانه گزارش‌هاي حسابرسي را با امكان بارگزاري و ثبت داده‌ها و گزارش حسابرس در چارچوب استانداردهاي حسابرسي، حداكثر ظرف مدت شش ماه راه‌اندازي نمايد.

تبصره سوم (3):
مصوبات شورا در حوزه رسيدگي گزارش‌هاي حسابرسي بايد دربرگيرنده اقدامات و تكاليفي براي بهبود مديريت و راهبري شركتي سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات وابسته و حفظ حقوق و سرمايه‌هاي شهر باشد. گزارش عملكرد شهرداري تهران در اجراي تكاليف اين مصوبات پس از ارائه به شورا از سوي كميسيون به كميته ارجاع خواهد شد تا مورد ارزيابي قرار گيرد.