برنامه تحقق شهر بيدار در تهران

مقدمه:
در راستاي اجراي مصوبه "الزام شهرداري تهران به برنامه‌ريزي و انجام اقدامات لازم براي بستر‌سازي تحقق زيست شبانه در چشم‌انداز تهران 1402" ابلاغي به شماره 160/2534/34152 مورخ 1397/11/21 و همچنين بند نهم (9) ماده چهل و سوم (43)، بند دوازدهم (12) ماده چهل و چهارم (44) و ماده شصت و ششم (66) برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران و با هدف حركت به سمت تحقق "تهران؛ شهري براي همه" از طريق ارتقاي كيفي فضاهاي عمومي در بستر ارزش‌ها و هنجارهاي جامعه و در چارچوب امكانات و ظرفيت‌هاي شهر تهران، ارتقاي زيست‌پذيري شهري و ايجاد فضاي فراغتي براي خانواده‌ها، افزايش ساعات بهره‌مندي شهروندان و گردشگران از شهر و زندگي شبانه بر اساس فرهنگ ايراني-اسلامي مبتني بر آگاهي و بيداري، توسعه گردشگري شبانه و تقويت اقتصاد شهري از طريق ساماندهي مشاغل غيررسمي، سيار و بي‌كانون و استفاده بهينه از فضاهاي تك عملكردي به خصوص در مناطق مركزي شهر تهران با همكاري و بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي، شهرداري تهران مكلف است مطابق با مواد ذيل اقدامات لازم را به انجام رساند.

ماده يكم (1):
تعاريف اصطلاحات به‌كار رفته در اين مصوبه:
شهر بيدار: منظور شهري است كه در آن در تداوم ارائه خدمات در روز، ارائه خدمات در ساعاتي از شب در چارچوب بهره‌برداري از فضاهاي عمومي و خدماتي شهر مدنظر بوده و امكان ارتقاء كيفيت زندگي شهروندان از راه بومي‌سازي فعاليت‌هاي شبانه بر اساس فرهنگ غني وآموزه‌هاي ايراني و اسلامي توسط خود شهروندان و با هدايت و نظارت مديريت شهري و ساير سازمان‌‏هاي مؤثر، فراهم مي‌شود.
فضاي شهر بيدار: منظور فضاهايي از شهر است كه امكان فعاليت و كنش اجتماعي (همچون پياده‌روي، بازي، تفريح، گفتگو و ديگر فعاليت‌هاي اجتماعي مشابه) را در شبانه‌روز دارند؛ فضاهايي كه يا در حال حاضر از زيرساخت‌هاي لازم براي اجراي برنامه برخوردارند و يا به دنبال اجراي اين برنامه از زيرساخت‌هاي لازم مطرح در اين برنامه بهره‌مند خواهند شد.
فعاليت‌هاي مجاز: منظور آن دسته از فعاليت‌هايي است كه امكان شكل‌گيري و تحقق شهر بيدار را فراهم مي‌كند. اين فعاليت‌ها دربردارنده خرده‏‌فروشي‌هاي مربوط به مواد خوراكي و اغذيه فروشي، صنايع دستي و دستفروشي‌هاي مجوزدار، اجراي برنامه‌هاي فرهنگي- هنري و مواردي است كه بر فعاليت‌هاي انتخابي و اجتماعي شهروندان اثر مثبت و مستقيم دارند و نبايد آرامش زندگي شهروندان را مخدوش كنند.

ماده دوم (2):
سازمان اجرايي"برنامه تحقق شهر بيدار" متشكل از سه سطح به شرح ذيل مي‌باشدكه حداكثر طي مدت يك ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه تشكيل مي‌‏گردد:

الف- شوراي راهبري شهر بيدار: شورايي است كه به منظور تصميم‌گيري، سياست‌گذاري كلان ، برنامه‌ريزي، نظارت عاليه بر تحقق برنامه شهر بيدار و ايجاد هماهنگي مابين مديريت شهري تهران با ديگر سازمان‌هاي ذي‌مدخل و عقد تفاهم‌نامه‌هاي مورد نياز، جهت (برنامه تحقق شهر بيدار) با اعضاي ذيل تشكيل مي‌گردد:

1- شهردار تهران (عضو و رئيس شورا)

2- معاون خدمات شهري و محيط زيست (عضو)

3- معاون امور اجتماعي و فرهنگي (عضو)

4- معاون هماهنگي و امور مناطق (عضو و دبير)

5- معاون حمل ونقل و ترافيك (عضو)

6- رئيس سازمان بازرسي شهرداري تهران (عضو)

7- رئيس سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تهران (عضو)

8- يكي از معاونين استاندار تهران (عضو)

9- يكي از معاونين فرمانده نيروي انتظامي تهران بزرگ (عضو)

10- فرمانده پليس راهور تهران بزرگ (عضو)

11- مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان تهران (عضو)

12- رئيس اتاق اصناف تهران (عضو)

13- يك نفر از اعضاي شورا به انتخاب شوراي اسلامي شهر تهران (عضو ناظر)

تبصره:
شورا حداقل يك‌بار در هر فصل تشكيل جلسه خواهد داد. دبير شورا، معاون هماهنگي امور مناطق و محل دبيرخانه آن در معاونت هماهنگي و امور مناطق شهرداري تهران مي‌باشد. جلسات شورا با حضور اكثريت اعضاي داراي حق رأي، رسميت يافته و تصميمات آن نيز با نظر موافق اكثريت اعضاي داراي حق رأي تأييد مي‌گردد. تصميمات نهايي اين شورا با امضاي رئيس شورا جهت اجرا به كميته نظارت و هماهنگي ابلاغ خواهد شد.

ب- كميته نظارت و هماهنگي: كميته‌اي است كه به منظور نظارت بر حسن اجراي برنامه تحقق شهر بيدار در سطوح اجرايي، تصميم‌سازي جهت ارائه به شوراي راهبري و برقراري هماهنگي ميان اركان مختلف برنامه به رياست معاون هماهنگي و امور مناطق شهرداري تهران و عضويت نمايندگان تام‌الاختيار معاونان و مديران مذكور در بند (الف) اين ماده و شهردار منطقه ذيربط (حسب مورد) به منظور انجام اقدامات زير تشكيل مي‌شود:

1- تدوين چارچوب (شرح خدمات) برنامه عملياتي هر يك از فضاها (دربردارنده ابعاد كالبدي-فعاليتي به‌ويژه پيشگيري از تعارض منافع بين صنوف فعال و مشاغل سيار و بي‌‏كانون و مكان‌‏يابي بهينه آنها در محدوده اجراي اين برنامه در ابعاد اقتصادي، زيباسازي، ترافيكي، زيست‌محيطي، اجتماعي و فرهنگي، رسانه‌اي و پيوست ارزيابي تأثيرات اين ابعاد از اجراي برنامه) و ابلاغ به سطوح اجرا ظرف مدت يك ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه.

2- نظارت بر حسن اجراي مصوبات شوراي راهبري

3- نظارت و هماهنگي اجراي برنامه‌هاي تهيه شده توسط سطح اجرايي

4- تصميم‌‏گيري در خصوص توسعه مراكز و فضاهاي ميزبان اجراي برنامه شهر بيدار در طول اجراي برنامه

5-ارائه گزارش‌هاي ارزيابي تهيه شده در سطح اجرايي به شوراي راهبري، هر شش ماه يك‌بار

تبصره‌:
محل دبيرخانه اين كميته در حوزه معاونت هماهنگي و امور مناطق شهرداري تهران مي‌باشد. جلسات كميته حداقل يك‌بار در هر ماه و با حضور اكثريت اعضا رسميت يافته و تصميمات نهايي اين كميته با امضاي رئيس كميته جهت اجرا به سطح اجرا ابلاغ خواهد شد.

ج- سطح اجرا: سطح مسئول اجراي برنامه است كه مي‌بايست برنامه عملياتي مناسب سازي و ساماندهي فضاها را تنظيم و پس از تائيد كميته نظارت و شوراي راهبري، نسبت به اجراي آن اقدام نمايند. شهرداري‌هاي مناطق به عنوان ميزبان و متوليان اجراي برنامه به شرح مقرر در ماده سوم (3) با هماهنگي كميته نظارت و هماهنگي، برنامه عملياتي فضاها و مكان‌هاي تعيين شده در چارچوب اين مصوبه را تنظيم و پس از تأييد شوراي راهبري، اجرا مي‌نمايند. شرح وظايف متوليان اجراي برنامه عبارت است از:

1- تهيه برنامه عملياتي مطابق با چارچوب مقرر در رديف يكم (1) از بند (ب) ماده دوم (2) براي فضاهاي مندرج در ماده سوم (3) اين مصوبه.

2- رعايت ملاحظات و اجراي تمهيدات اجتماعي لازم بر اساس پيوست اجتماعي تهيه شده در برنامه عملياتي موضعي با همكاري معاونت امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران.

3- صدور شناسنامه فعاليت‌هاي مجاز قابل استقرار در فضاها و مكان‌هاي تعيين شده براي اجراي برنامه در هر سال با همكاري معاونت امور اجتماعي و فرهنگي در خصوص فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري و شركت ساماندهي مشاغل و اصناف مزاحم شهر تهران در خصوص اصناف، كسب و كارهاي كوچك، مشاغل سيار و بي‌كانون. انتشار عمومي درخواست‌هاي رسيده از متقاضيان فعاليت در فضاي شهر بيدار، دلايل تأييد يا رد تقاضا و شناسنامه صادر شده.

4- مناسب‌سازي فضاهاي مندرج در ماده سوم (3) اين مصوبه مطابق با ضوابط و مقررات ملاك عمل در حوزه مناسب‌سازي فضاهاي شهري و برنامه عملياتي.

5- اجراي برنامه نورپردازي جهت ارتقاء چشم انداز بصري محيط و امنيت مطابق ضوابط سازمان زيباسازي شهرداري تهران و برنامه عملياتي فضا.

6- تجهيز فضاها و مكان‌هاي تعيين شده براي اجراي "برنامه تحقق شهر بيدار" (به خصوص فضاهاي بي‌دفاع و مناطق جرم‌خيز شهر) به ادوات و تجهيزات نظارتي به منظور تأمين امنيت شهروندان در ساعات شب با هماهنگي نيروي انتظامي به عنوان مرجع تأمين امنيت.

7- برنامه‌ريزي و پشتيباني براي اقدامات و ملاحظات محيط زيست، ايمني و بهداشت محيط با همكاري معاونت خدمات شهري و محيط زيست.

8- اجراي برنامه هاي مرتبط با توسعه فعاليت‌هاي رويداد مبنا از قبيل فرهنگي، هنري، فراغتي و تفريحي متناسب با الزامات پيوست اجتماعي برنامه عملياتي.

9- اجرا و پياده سازي تمهيدات ترافيكي لازم بر اساس برنامه عملياتي جهت ساماندهي و پيشگيري از بي‌نظمي و كندي عبور و مرور وسايل نقليه و همچنين تمهيدات لازم براي حمل و نقل عمومي در محدوده‌هاي هدف اجراي برنامه با همكاري معاونت حمل و نقل ترافيك شهرداري تهران و پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ.

10- ارزيابي بروندادها و پيامدهاي اجراي اين برنامه و ارائه گزارش ماهانه به كميته نظارت و هماهنگي.

تبصره:
زمان فعاليت در فضاها و مكان‌هاي تعيين شده با هماهنگي مراجع ذيربط و با تشخيص و تصويب شوراي راهبري تعيين خواهد شد.

ماده سوم (3):
اولويت‌بندي اجرايي برنامه تحقق شهر بيدار:
در صورت تأييد شوراي راهبري، فضاهاي ميزبان اجراي برنامه تحقق شهر بيدار مندرج در جدول شماره (1) با توجه به پتانسيل و شايستگي ارائه خدمات و فعاليت‏‌هاي مجاز كه موجب ارتقاء سرزندگي در فضاهاي عمومي شهر تهران مي‌شود به عنوان فضاهاي اجراي برنامه تعيين مي‌گردند.

جدول شماره (1) : فضاهاي ميزبان اجراي برنامه شهر بيدار در طول اجراي برنامه
رديف	پهنه‌ها	منطقه	نام فضا و مكان	آدرس
1	پهنه جنوبي تهران	20	محدوده حرم حضرت عبدالعظيم (ع)	بلوار مدرس حد فاصل ميدان ساعي تا ضلع غرب حرم (تدقيق محدوده در طرح موضعي)
2	پهنه شمالي تهران	1	امامزاده صالح (ع) و حدفاصل چهارراه بزرگراه شهيد چمران تا ميدان تجريش	خيابان وليعصر محدوده بزرگراه شهيد چمران تا ميدان تجريش، امام‌زاده صالح(ع)، بازار تجريش (تدقيق محدوده در طرح موضعي)
3	پهنه مركزي تهران	11و12	حصار ناصري و بازار و پهنه رودكي	محدود ميان مرزهاي خيابان كارگر در غرب، خيابان انقلاب در شمال، خيابان هفده شهريور در شرق و خيابان شوش در جنوب) تدقيق محدوده در طرح موضعي)
4	پهنه غربي تهران	22	مجموعه درياچه شهداي خليج فارس	محدوده درياچه شهداي خليج فارس و بام لند (تدقيق محدوده در طرح موضعي)
5	پهنه شرقي تهران	8	ميدان نبوت (هفت حوض)	حدفاصل خيابان بهمن شرقي و مهران‌پور، خيابان مدائن، چمن غربي و شرقي و خيابان شهيد سروان علي بختياري) تدقيق محدوده در طرح موضعي)
6	مبادي ورودي شهر و پايانه هاي مسافربري برون شهري از جمله پايانه‌هاي غرب ، شرق، جنوب و ايستگاه راه آهن

تبصره يكم (1):
شهرداري منطقه ميزبان پهنه و محور مورد نظر، مي‌بايست ظرف مدت سه ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه نسبت به تهيه برنامه عملياتي موضعي اقدام نموده و به تأييد كميته نظارت و هماهنگي و تصويب شوراي راهبري برساند.

تبصره دوم (2):
از زمان لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه، هيچ محور يا پهنه‌اي مجاز به فعاليت خارج از فضاهاي مشخص و ضوابط اين برنامه نمي‌باشد. سطوح اجرايي (شهرداري‌هاي مناطق 22 گانه) از ابتداي اجراي برنامه مكلفند پيشنهادهاي خود در خصوص تعيين موقعيت جديد، تغيير يا توسعه فضاهاي ميزبان اجراي برنامه شهر بيدار را به معاونت هماهنگي امور مناطق ارسال نموده و پس از تأييد در شوراي راهبري، تهيه برنامه عملياتي و تصويب و اجراي آن را مطابق فرآيند تعريف شده در اين برنامه در دستور كار خود قرار دهند.

ماده چهارم (4):
شهرداري تهران موظف است ظرف مدت دو (2) ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه كليه هماهنگي‌هاي لازم با نهادهاي ذيربط را انجام دهد به نحوي كه به كليه اصناف رسمي داراي مجوز كه در فضاي شهر بيدار قرار دارند اجازه داده شود به صورت شبانه نيز به ارائه خدمات يا فروش محصولات بپردازند.

ماده پنجم (5):
شهرداري تهران مجاز است برنامه تحقق شهر بيدار در محدوده شهر تهران را در خصوص مراكز خدماتي يا فرهنگي (در اختيار خود) پس از تأييد كميته نظارت و هماهنگي اجرا نمايد.

ماده ششم (6):
معاونت اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران موظف است دستورالعمل فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري رويداد‌مبناي فضاهاي ميزبان اجراي برنامه تحقق شهر بيدار را ظرف مدت دو ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه با هماهنگي دستگاه‌هاي ذيربط تهيه و پس از تأييد در شوراي راهبري جهت اجرا ابلاغ نمايد.

ماده هفتم (7):
در خصوص بهاي خدمات از مشاغل سيار و بي‌كانون وفق مصوبه "ساماندهي مشاغل سيار و بي‌كانون در شهر تهران" ـ ابلاغي به شماره 160/2541/34912 مورخ 1397/11/28 اقدام مي‌شود و اجراي مفاد اين مصوبه مانع از اجراي مصوبه مذكور نخواهد شد.

ماده هشتم (8):
شهرداري تهران مكلف است حداكثر ظرف مدت شش (6) ماه پس از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه، در صورت ارزيابي مثبت عملكرد صنوف مربوطه، لايحه بهاي خدمات صدور مجوز واحدهاي متقاضي فعاليت در شب را به شوراي اسلامي شهر تهران ارائه نمايد.

ماده نهم (9):
شهرداران مناطق مرتبط به عنوان ناظر منطقه‌اي برنامه تحقق شهر بيدار تعيين مي‌گردند. ارائه گزارش‌هاي ماهانه به كميته نظارت و هماهنگي براي تصميم‌گيري‌هاي مقتضي بر عهده شهرداران مناطق درگير با برنامه شهر بيدار خواهد بود.