راهبردهاي برنامه اجرايي توسعه و تسهيل دوچرخه سواري در شهر تهران

مقدمه:
در راستاي اجراي بند هفدهم (17) ماده پنجاه و پنجم (55) «مصوبه برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران(1402-1398)» ابلاغي به شماره 160/2520/32061 مورخ 1397/11/02، شهرداري تهران (سازمان حمل و نقل و ترافيك) مكلف است «برنامه اجرايي توسعه و تسهيل دوچرخه سواري در شهر تهران» را كه بر اساس راهبردهاي اين مصوبه در دو سطح نرم‌افزاري و سخت‌افزاري به شرح زير تعريف مي‌شود، با رعايت ضوابط و مقررات بالادستي به ويژه «طرح جامع حمل و نقل و ترافيك شهر تهران» و همچنين استانداردهاي مصوب سازمان ملي استاندارد به ويژه «استاندارد ملي شماره 20981 درباره مسيرهاي دوچرخه‌سواري» به شرح زير عملياتي كند:

ماده يكم(1) - برنامه‌ها و تكاليف نرم‌افزاري:
شهرداري تهران (معاونت حمل ونقل و ترافيك با همكاري ساير معاونت‌هاي ذيربط) مكلف است در راستاي افزايش سهم سفر با دوچرخه در سفرهاي درون‌شهري و توسعه دوچرخه اشتراكي و نيز اتصال شبكه مسير دوچرخه به سيستم حمل و نقل همگاني، برنامه‌ها و تكاليف اجتماعي، فرهنگي و آموزشي توسعه و تسهيل دوچرخه‌سواري در شهر تهران را در چارچوب موارد زير به انجام رساند:

1- پيش‌بيني، تمهيد و ارائه راهكارهاي انگيزشي براي تشويق و ترغيب شهروندان به استفاده از دوچرخه به عنوان يك شيوه حمل و نقل پاك و سلامت‌محور.

2- برگزاري نمايشگاه‌ها و همايش‌هاي اجتماعي و فرهنگي دوچرخه‌سواري (همايش، رويداد، پروژه‌هاي ترويجي-مشاركتي و نظاير آن ) در سطح محلات، مناطق 22گانه و فرامنطقه‌اي با هدف شناسايي گروه‌ها و افراد پيشرو و سفيران دوچرخه‌سواري، تدوين راهبردهاي بازاريابي و تدوين برنامه ارتباطي.

3- بهره‌مندي از ظرفيت‌هاي رسانه‌ها، شوراياري‌ها و مشاركت‌هاي مردمي مانند سمن‌ها و گروه‌هاي دوچرخه‌سواري شهر تهران براي ارتقاء فرهنگ استفاده از دوچرخه.

4- طراحي درگاه اطلاع‌رساني، خدمات و آموزش دوچرخه‌سواري با قابليت دسترس‌پذيري به نقشه‌هاي مسيرياب و مكان‌ياب براي دوچرخه و پاركينگ، ارائه محتواي آموزشي براي دوچرخه‌سواران، اطلاع‌رساني همايش‌هاي شهري و ارائه نشريات مجازي خبري.

5- تهيه، توليد و ارائه محتواي آموزشي در قالب متن، صوت و تصوير با رويكرد مباحث حرفه‌اي و اجتماعي براي استفاده در شبكه‌هاي اجتماعي و نمايشگرها و بيلبوردهاي شهري.

6- تهيه نرم‌افزار اختصاصي دوچرخه‌سواري.

7- برگزاري دوره‌هاي آموزشي دوچرخه‌سواري و مهارت‌آموزي براي كاربران دوچرخه در بوستان‌هاي آموزش ترافيك و حسب مورد با هماهنگي آموزش و پرورش در مدارس با اولويت آموزش دوچرخه‌سواري در شهر و استفاده از دوچرخه‌هاي اشتراكي.

ماده دوم(2) - برنامه‌ها و تكاليف سخت‌افزاري:
شهرداري تهران (سازمان حمل و نقل و ترافيك) مكلف است در راستاي دسترسي دوچرخه‌سواران به شبكه حمل و نقل همگاني، احداث پاركينگ دوچرخه در ايستگاه‌هاي مترو، ايجاد امكان حمل دوچرخه با مترو و اتوبوس، توسعه دوچرخه اشتراكي، تكاليف مربوط به ابعاد فني زيرساخت‌هاي توسعه و تسهيل دوچرخه‌سواري مانند طراحي شبكه و مسيرهاي دوچرخه را، در چارچوب موارد زير به انجام رساند:

1- ايجاد و نگهداري مسيرهاي ويژه دوچرخه در شبكه معابر مناطق 22 گانه تهران مطابق با استاندارد جامع و ضوابط طراحي مسيرهاي دوچرخه.

تبصره يكم (1):
طراحي، راهبري و نظارت بر اجراي شبكه و مسيرهاي ويژه دوچرخه با مسئوليت سازمان حمل و نقل و ترافيك، به صورت هماهنگ در شبكه معابر مناطق 22 گانه تهران بر اساس برنامه اجرايي مصوب در ماده چهارم (4) اين مصوبه انجام مي‌شود. هرگونه عمليات عمراني براي احداث مسير دوچرخه خارج از اين روند ممنوع مي‌باشد.

تبصره دوم (2):
شهرداري تهران (سازمان حمل و نقل و ترافيك) مكلف است با همكاري پليس راهور و با استفاده از ظرفيت مشاركت‌هاي مردمي نسبت به نظارت بر بهره‌برداري و نگهداري از مسيرهاي دوچرخه اقدام كند.

2- بررسي، مكان‌يابي، ساخت و نصب امكانات مورد نياز براي استفاده از دوچرخه مانند پاركينگ، دوچرخه‌بند، رمپ، علائم هشداردهنده راهنمايي و رانندگي در خصوص استفاده از دوچرخه و ساير تجهيزات مورد نياز مطابق برنامه اجرايي تعريف شده در ماده چهارم (4) اين مصوبه.

3- راه‌اندازي و بهره‌برداري از خانه‌هاي ويژه دوچرخه با همكاري اداره كل آموزش‌هاي شهروندي و سازمان بوستان‌ها.

4- توسعه دوچرخه‌سواري در مراكز داراي قابليت بهره‌برداري عمومي مانند مراكز دانشگاهي و اداري داراي تجهيزات با اولويت مشاركت مراكز يادشده.

5- تسهيل فعاليت شركت‌هاي ارائه‌دهنده خدمات دوچرخه اشتراكي با اولويت مناطق مركزي شهر تهران (مناطق 6، 7، 11 و 12)

ماده سوم(3)- برنامه‌هاي مكمل حمايتي:
شهرداري تهران (سازمان حمل و نقل و ترافيك) مكلف است در راستاي دستيابي به اهداف اين مصوبه، اقدامات زير را پيگيري و به انجام رساند:

1- افزايش سهم فعاليت بخش خصوصي در برنامه‌هاي توسعه و تسهيل دوچرخه اشتراكي.

2- پيشنهاد تصويب سياست‌هاي حمايتي و ايمني در راستاي توسعه استفاده از دوچرخه در مراجع ذيصلاح.

3- تدوين استاندارد جامع استفاده از دوچرخه در سفرهاي شهري و پيشنهاد به مراجع ذيربط و تدوين و ابلاغ دستورالعمل‌هاي اجرايي مورد نياز مطابق نظام فني و اجرايي شهرداري تهران.

4- بررسي عملكردمحور استانداردهاي موجود دوچرخه و كلاه ايمني و ارائه پيشنهادهاي اصلاحي به مراجع ذيصلاح.

5- بررسي قوانين و مقررات مربوط به دوچرخه‌سواري و پيشنهاد اصلاح يا الحاق موارد مربوط به مراجع ذي‌صلاح.

6- بررسي و پيشنهاد اعمال محدوديت‌هاي قانوني تأثيرگذار براي تردد با موتورسيكلت‌هاي بنزيني در محدوده‌ي مركزي شهر با هدف تغيير شيوه سفر به دوچرخه.

ماده چهارم (4):
شهرداري تهران (معاونت حمل و نقل و ترافيك) مكلف است بر اساس مفاد اين مصوبه، برنامه تفصيلي دوچرخه سواري شهر تهران را به صورت هماهنگ با برنامه‌هاي مصوب حمل و نقل در ساير بخش ها به ويژه حمل و نقل همگاني و پياده با رعايت ضوابط محيط زيستي و ضوابط پياده محوري با دستور العمل خيابان كامل و با توجه به محور حمل و نقل پاك طرح جامع حمل و نقل و ترافيك شهر تهران، طي مدت 4 ماه از تاريخ لازم الاجرا شدن اين مصوبه تهيه و جهت تصويب به كميسيون‌ مشترك متشكل از كميسيون هاي «عمران و حمل ونقل» و «سلامت ، محيط زيست و خدمات شهري» شوراي اسلامي شهر تهران ارائه كند.

ماده پنجم (5):
اين مصوبه از تاريخ لازم الاجرا شدن، جايگزين مصوبه «بسترسازي كالبدي، فرهنگي و اجتماعي براي گسترش استفاده از دوچرخه در شهر تهران» ابلاغي به شماره 160/1422/1672 مورخ 1389/02/06 مي‌باشد.

ماده ششم (6): شهرداري تهران مكلف است گزارش اجراي اين مصوبه را در مقاطع زماني شش‌ماهه به شوراي اسلامي شهر تهران ارائه كند.