ثبت درختان ارزشمند به عنوان ميراث طبيعي شهر تهران

مقدمه:
درختان كهن‌سال در هر نقطه‌اي از كره‌ زمين ذخاير ارزشمند ژنتيكي، گياهي، فرهنگي و حتي تاريخي محسوب شده و براي ماندگاري و حفاظت از آن‌ها كوشش‌هاي بي‌شماري در تمام دنيا صورت مي‌گيرد. از آن‌جا كه درختان كهن‌سال در زندگي طولاني خود در برابر انواع تنش‌هاي محيطي پايداري نشان داده‌اند؛ شناسايي، حفاظت و تكثير اين درختان به عنوان مهم‌ترين ذخاير ژنتيكي هر كشور بسيار مهم و ارزشمند است. درختان كهن‌سال طي زندگي طولاني خود گاهي تا چند هزارسال شاهد تحولات طبيعي و تنش‌هاي محيطي متعددي بوده و به صورت تاريخ زنده در محل رشد خود قابل مطالعه هستند.

ماده يكم (1):
با توجه به اهميت درختان ديرزيست و كهن‌سال در جوامع شهري و ضرورت حفاظت از آن‌ها؛ شهرداري تهران (سازمان فناوري اطلاعات و ارتباطات شهرداري تهران با همكاري سازمان بوستان‌ها و فضاي سبز شهر تهران و مناطق شهرداري تهران) موظف است حداكثر ظرف مدت دو (2) ماه نسبت به شناسايي و تهيه شناسنامه درختان كهن‌سال شهر تهران (حداقل محيط‌بن 200 سانتي‌متر) و ايجاد بانك اطلاعاتي آن‌ها مطابق نكات زير اقدامات لازم را انجام دهد.

1-­ ثبت اطلاعات اختصاصي درختان شامل: موقعيت مكاني، مختصات طول و عرض جغرافيايي، نوع، محيط‌بن، سن درخت، وضعيت زيستي، عوامل خطرساز و ساير اطلاعات توصيفي آن‌ها در قالب لايه درختان ارزشمند بر روي سامانه مديريت فضاي سبز شهر تهران (نهال)

2-­ درج اطلاعات درختان شناسايي‌شده بر روي سامانه­‌ي «تهران من» و ساير سامانه‌هاي اطلاعات مكاني شهرداري تهران

ماده دوم (2):
شهرداري تهران موظف است؛ حداكثر ظرف مدت چهار (4) ماه نسبت به تهيه و تدوين ضوابط و دستورالعمل‌هاي اجرايي نحوه شناسايي، گونه‌بندي، حفاظت و احياء كليه درختان (به خصوص درختان ارزشمند) شهر تهران با رعايت ملاحظات ذيل اقدام نمايد.

1- تعيين بن حداقل، حريم‌ها و محدوده كليه درختان (به خصوص درختان ارزشمند) متناسب با گونه درخت و ساير عوامل محيط‌زيستي به منظور جلوگيري از مداخلات و مخاطرات عمراني و شهرسازي.

2- تعيين ضوابط و الزامات مورد نياز جهت طرح‌ها و پروژه‌هاي عمراني در حريم آثار طبيعي (درختان) شهري

3­- لحاظ نمودن يك بند در قراردادهاي توسعه مبني بر حفظ و نگهداشت فضاي سبز مناطق براي حفاظت و حراست ويژه از درختان كهن‌سال و ارزشمند.

4-­ مشخص نمودن تعداد و وضعيت درختان كهن‌سال در جدول «وضعيت فضاي سبز» كليه گواهي‌ها و پروانه‌هاي صادره‌ي جديد

5-­ بهره‌گيري از توان علمي دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي ذيربط به منظور طراحي سامانه‌اي با رويكرد بومي جهت استفاده شهروندان و آشنايي آن‌ها از ميزان تأثير گونه‌هاي درختان شهري از جنبه حفظ منابع آبي، تأمين اكسيژن و ضريب ترسيب­‌كربن

ماده سوم (3):
شهرداري تهران موظف است، ظرف مدت شش (6) ماه پس از لازم‌الاجراشدن اين مصوبه با همكاري سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي، نسبت به مراحل ثبت درختان به خصوص ارزشمند و ديرزيست شهر تهران را به‌عنوان ميراث تاريخي ـ طبيعي تهران اقدام و گزارش عملكرد خود را به شوراي اسلامي شهر تهران ارائه نمايد.

ماده چهارم (4):
شهرداري تهران (سازمان بوستان‌ها و فضاي سبز شهر تهران با همكاري معاونت فرهنگي - اجتماعي شهرداري تهران) مكلف است به منظور ارتقاي آگاهي شهروندان در راستاي دستيابي به شهري زيست‌پذير با مؤلفه‌هاي زيست‌محيطي نسبت به برنامه‌ريزي و طراحي برنامه‌هاي آموزشي شهروندي با رعايت ملاحظات ذيل اقدام نمايد:

1- برگزاري برنامه‌ها و مسابقات فرهنگي - آموزشي دوره‌اي در مقياس (محله‌اي - منطقه‌اي - شهري) به منظور ارتقاء آگاهي و مشاركت شهروندان در خصوص اهميت حفاظت و صيانت از درختان به خصوص درختان ارزشمند و ميراث طبيعي شهر

2- همكاري با مدارس و مراكز آموزشي به منظور آشنايي و ترغيب دانش‌آموزان به شناخت فضاي سبز شهري و مقوله‌­ي حفاظت از درختان

3- نصب و استقرار تابلوي شناسنامه توصيفي به همراه كد qr در حريم درختان كهن‌سال، به منظور افزايش آگاهي عمومي شهروندان.