ساماندهي و بهره‌برداري از غرف و فضاهاي موجود در بوستان‌ها و ساير فضاهاي عمومي متعلق به شهرداري تهران

مقدمه:
فضاهاي سبز شهري يكي از مهم‌ترين زيرساخت‌هاي زيستي، اجتماعي و كالبدي در كلان‌شهر تهران به شمار مي‌رود كه نقش حياتي در كاهش آلودگي هوا، تلطيف هوا، ارتقاء سلامت رواني و جسمي شهروندان و ايجاد عدالت فضايي ايفا مي‌كند. با اين حال، توسعه، نگهداشت و ارتقاء كيفيت فضاي سبز در سطح مناطق مختلف شهر، همواره با چالش‌هاي متعدد مالي، ساختاري و مديريتي مواجه بوده است.
از سوي ديگر، شهرداري تهران مالك مجموعه گسترده‌اي از غرف، سازه‌ها و فضاهاي موجود در بوستان‌ها و فضاهاي عمومي شهري است كه بخش قابل توجهي از آن‌ها بدون نظام‌نامه‌هاي دقيق بهره‌برداري، قراردادهاي منظم، يا نظارت شفاف اداره مي‌شوند.
بر همين اساس و در راستاي تحقق اسناد بالادستي از جمله ماده 33 برنامه پنج‌ساله سوم توسعه شهري تهران (مصوب شوراي اسلامي شهر تهران) كه بر ساماندهي قراردادها و نظام‌نامه‌هاي فضاي سبز تأكيد دارد، و هم‌چنين بند 9 تبصره يكم ذيل ماده واحده بودجه مصوب سال 1402 و بند 5 تبصره دوم ذيل ماده واحده بودجه مصوب سال 1403 كه شهرداري را موظف به ساماندهي املاك و غرف موجود در سطح شهر و ثبت درآمدهاي حاصل در سامانه شفافيت مي‌نمايد، ضرورت تدوين مقرره براي شناسايي، ساماندهي و بهره‌برداري شفاف از اين فضاها، بيش از پيش احساس مي‌شود.
افزون بر اين، مشاركت عمومي در بهره‌برداري و نظارت بر چنين فضاهايي، يكي از راهبردهاي كليدي مديريت شهري نوين براي تقويت اعتماد عمومي، ارتقاء بهره‌وري و كاهش فساد محسوب مي‌شود. لذا مصوبه حاضر با هدف تقويت نظارت اجتماعي، نظام‌مند كردن فرآيند واگذاري غرف و فضاهاي شهري موجود، ارتقاء بهره‌وري اقتصادي و تخصيص هدفمند درآمدها به توسعه و نگهداشت شهر مي‌باشد. اين مصوبه مي‌تواند الگويي براي تحقق حكمراني شهري پايدار و ارتقاء كيفيت خدمات در فضاهاي عمومي پايتخت تلقي گردد.

ماده يكم (1):
شهرداري تهران موظف است كليه غرف و فضاهاي موجود در بوستان‌ها و ساير فضاهاي عمومي متعلق به شهرداري كه قابليت بهره‌برداري عمومي يا اقتصادي دارند را شناسايي نموده و اطلاعات مربوط به آن‌ها شامل محل، نوع فعاليت، وضعيت حقوقي، و وضعيت قراردادي را با استفاده از سامانه جامع اطلاعات مكاني شهرداري (gis) ثبت نمايد. هم‌چنين اطلاعات ثبت‌شده مي‌بايست با پايگاه داده سازمان املاك تطبيق داده شده و در سامانه يكپارچه مديريت شهري مستند گردد.

تبصره:
كليه اطلاعات مرتبط با شناسايي و وضعيت بهره‌برداري غرف، سازه‌ها و فضاهاي مشمول اين مصوبه، پس از ثبت در سامانه اطلاعات مكاني شهرداري، چنانچه در محدوده بوستان‌هاي مناطق 22گانه شهرداري تهران قرار گرفته باشند، مي‌بايست در سامانه «نهال» نيز بارگذاري و به‌روزرساني گردد. سازمان فناوري اطلاعات و ارتباطات شهرداري تهران مسئوليت نظارت بر يكپارچگي و به‌روزرساني اين اطلاعات در سامانه نهال را عهده‌دار مي‌باشد.

ماده دوم (2):
شهرداري تهران موظف است ظرف مدت دو (2) ماه پس از لازم الاجرا شدن اين مصوبه، با همكاري سازمان‌هاي تخصصي ذي‌ربط، دستورالعمل ساماندهي، ارزيابي و واگذاري غرف و فضاهاي موجود را تهيه و به اجرا گذاشته و گزارش عملكرد آن را به شوراي اسلامي شهر تهران ارسال نمايد. اين دستورالعمل مي‌بايست شامل مواردي هم‌چون دسته‌بندي انواع غرف براساس نوع فعاليت و ميزان بهره‌برداري عمومي يا اقتصادي، ضوابط و شرايط تنظيم قراردادها، قيمت پايه اجاره‌بها با توجه به موقعيت مكاني و نوع بهره‌برداري تعيين گردد.

ماده سوم (3):
درآمد حاصل از واگذاري و بهره‌برداري از غرف و فضاهاي موجود موضوع اين مصوبه، مي‌بايست به حساب متمركز خزانه شهرداري تهران واريز گردد. خزانه‌ شهرداري موظف است اين وجوه را حداكثر ظرف مدت دو (2) هفته از زمان وصول، به مناطق، سازمان‌ها و شركت‌هاي ذي‌ربط بازپرداخت نمايد و درآمدهاي مذكور صرفاً مي‌بايست در جهت ارتقاء كيفيت در همان مناطق، سازمان‌ها و شركت‌ها هزينه گردد. هم‌چنين شهرداري تهران مكلف است گزارش نحوه تخصيص و هزينه‌كرد اين منابع را به صورت ماهانه در سامانه شفافيت منتشر نمايد.

ماده چهارم (4):
شهرداري تهران موظف است با بهره‌گيري از سامانه‌هاي موجود و در صورت نياز، سامانه‌اي يكپارچه براي پايش عملكرد، قراردادها، مناقصات و مزايدات مربوط به بهره‌برداري از غرف و فضاهاي مشمول اين مصوبه را بارگذاري نمايد. اين سامانه بايد قابليت گزارش‌گيري عمومي از اطلاعات كليدي از جمله درآمدها، نحوه واگذاري، وضعيت قراردادها را براي عموم شهروندان فراهم كند.

ماده پنجم (5):
از تاريخ لازم‌‌الاجرا شدن اين مصوبه، هرگونه واگذاري، بهره‌برداري، تمديد، تنظيم قرارداد يا تخصيص غرف موجود و فضاهاي مشمول اين مصوبه صرفاً براساس مفاد اين مصوبه انجام پذيرد و هرگونه اقدام خارج از اين چارچوب، فاقد وجاهت قانوني تلقي مي‌گردد و كليه مراجع و واحدهاي تابعه شهرداري موظف به رعايت كامل مفاد اين مصوبه مي‌باشند.

تبصره:
واگذاري غرف موجود در محدوده‌هايي كه ذيل سازمان مديريت حمل‌ونقل و پايانه‌هاي مسافربري شهرداري تهران قرار دارند، مطابق با مقررات لايحه قانوني احداث پايانه‌هاي مسافربري و ممنوعيت تردد اتومبيل‌هاي مسافربري برون‌شهري در داخل‌ شهر تهران () مصوب 1359/02/09 و اصلاحيه آن و آيين‌نامه اجرايي قانون مذكور به شماره 57322/ت 27518هـ مورخ 1382/10/29 انجام پذيرفته است مشمول اين مصوبه نمي‌گردد.

ماده ششم (6):
شهرداري تهران مكلف است گزارش عملكرد اين مصوبه را هر شش (6) ماه يك‌بار تهيه و به شوراي اسلامي شهر تهران ارسال نمايد.