برنامه راهبردی کمک به توسعه، مقاوم‌سازی، تعمیر، تجهیز و ضوابط احداث مساجد و اماکن مذهبی مبتنی بر معماری اسلامی ـ ایرانی

ماده‌واحده:
در راستاي اجراي مفاد مصوبه «الزام شهرداري تهران به ارائه لايحه برنامه راهبردي توسعه، مقاوم‌سازي، تعمير، تجهيز و احداث مساجد مبتني بر معماري اسلامي- ايراني» ـ ابلاغي به شماره 160/1877/2903 مورخ 93/2/13 و همچنين بر اساس مسئوليت‌هاي مقرر در قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران (بندهاي (الف)، (د)، (و) ماده 6 و تبصره 2 ذيل بند (ط) ماده 196)؛ مصوبه شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران (بندهاي 2-2-2، 2-2-4، 2-2-9) در خصوص ضوابط و شاخص‌هاي لازم جهت بازيابي هويت شهرسازي و معماري اسلامي ـ ايراني مورخ 1391/12/14)؛ طرح جامع شهر تهران (راهبردهاي 6-13-2، 4-14-2، 1-16-2، 3-16-2، 5-16-3، 2-2-5، 2-1-8)؛ ضوابط و مقررات طرح تفصيلي جديد شهر تهران (تبصره ذيل بند 7-16) و برنامه پنج‌ساله دوم شهرداري تهران (مفاد بند (ب) ذيل ماده 96 بخش بيستم (20) از احكام حوزه مأموريتي اجتماعي و فرهنگي) شهرداري تهران موظف است نسبت به ساماندهي وضعيت مساجد به شرح ذيل اقدام نمايد:

الف ـ اهداف:

1- ترويج و گسترش فرهنگ متعالي اسلام با ايجاد و توسعه مساجد به‌ عنوان پايگاه‌هاي توحيدي

2- نماد سازي مساجد به‌ منظور نمود هويت ديني در كالبد شهر تهران به‌ عنوان پايتخت جمهوري اسلامي ايران براي ديگر شهرهاي كشور و ساير كشورهاي اسلامي

3- تحكيم و تقويت هويت محله‌اي در محلات شهر تهران با رويكرد هويت بخشي مساجد و اماكن مذهبي

4- ساماندهي و توسعه مساجد شهر تهران با تأكيد بر هويت اسلامي ـ ايراني

ب ـ راهبردها:

1- ارائه مباني طراحي و توسعه و ساماندهي معماري مساجد مبتني بر هويت اسلامي ـ ايراني

2- توجه به پايداري، استحكام، مركزيت و دسترسي آسان به مساجد در محلات با جا نمايي صحيح مساجد جديدالاحداث

3- آسيب‌شناسي وضعيت كنوني مساجد و ارائه راهكارهاي مناسب جهت دستيابي به نمود هويت ديني و معماري اسلامي ـ ايراني در كالبد شهر تهران

4- نظارت عاليه به كيفيت طراحي و احداث مساجد مطابق با اصول معماري ايراني و اسلامي و موازين شرعي

5- اعمال سياست‌هاي ترويجي و تشويقي به خيرين و نهادهاي مردمي جهت مشاركت در توسعه و ساخت مساجد

6- ترويج فرهنگ ساخت مساجد محلي با استفاده از مصالح به‌روز و فناوري‌هاي نوين

7- برگزاري مسابقات در سطح ملي و جهاني جهت طراحي مساجد حائز اهميت در سلسله‌مراتب فضايي شهر تهران و معرفي الگوهاي مساجد داراي معماري متمايز و با كيفيت ايراني ـ اسلامي

8- اتخاذ تدابير لازم جهت تخصيص فضاي نمازخانه يا مسجد در اماكن عمومي و خدماتي

9- نظارت بر احداث ساختمان‌هاي جديد مساجد و مقاوم‌سازي ساختمان‌هاي موجود، مطابق مقررات ملي ساختمان تا در شرايط بحران به‌ عنوان پايگاه مديريت بحران هم استفاده گردد.

10- اتخاذ تدابير لازم به‌منظور ساماندهي و توجه به جايگاه بانوان در مساجد و سهولت دسترسي براي آنان

ج ـ شوراي ساماندهي توسعه و گسترش مساجد شهر تهران:
در راستاي اعمال مديريت يكپارچه و متمركز در امور مرتبط با توسعه، ساماندهي و مرمت مساجد شهر تهران، شهرداري تهران موظف است ظرف مدت يك (1) ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه نسبت به تشكيل شوراي ساماندهي توسعه و گسترش مساجد شهر تهران و كميته تخصصي طراحي معماري مساجد و نمادهاي مذهبي شهر تهران اقدام نمايد و ضمن برقراري هماهنگي لازم با كليه نهادهاي دولتي، عمومي و مدني ذي‌ربط، در چارچوب قوانين و مقررات موضوعه اقدام و بر اساس زمان‌بندي اعلام‌ شده نسبت به انجام موارد ذيل اقدامات لازم را معمول نمايد.
لازم به ذكر است كليه برنامه‌هاي توسعه و ضوابط احداث، مقاوم‌سازي، بازسازي و طراحي مساجد بايد به تصويب شوراي ساماندهي توسعه و گسترش مساجد شهر تهران برسد.

تبصره يكم (1):
اعضاي شوراي ساماندهي، توسعه و گسترش مساجد شهر تهران:

1- شهردار تهران (به‌ عنوان رئيس)

2- معاون امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران

3- مشاور شهردار در امور مساجد (به‌ عنوان دبير)

4- معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران

5-رئيس مركز رسيدگي به امور مساجد

6- مديركل اوقاف و امور خيريه استان تهران

8 – رئيس مركز فعاليت‌هاي ديني شهرداري تهران

9 – رئيس سازمان املاك و مستغلات شهرداري تهران

10 – رئيس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران

11 - رئيس سازمان نظام‌مهندسي استان تهران

تبصره دوم (2):
وظايف شوراي ساماندهي، توسعه و گسترش مساجد شهر تهران:
شوراي ساماندهي، توسعه و گسترش مساجد جهت انجام وظايف محوله مأمور به تشكيل دبيرخانه شورا است و وظايف ذيل را بر عهده دارد:

1- ترسيم چشم‌انداز تحقق اهداف توسعه، ساماندهي و گسترش مساجد، تهيه برنامه و دستورالعمل اجرايي

2- سياست‌گذاري و راهبري كليه امور مرتبط با طراحي براي توسعه و ضوابط احداث، بازسازي و فعاليت‌هاي برنامه‌اي مساجد

3- شناسايي و معرفي مساجد نيازمند مقاوم‌سازي و بازسازي و تجهيز و اولويت‌بندي آن‌ها

4- تدوين ضوابط و ارائه راهكارهاي اجرايي و نظارتي بر توسعه و ساماندهي و گسترش مساجد

5- انجام مطالعات و تدوين سند آمايش مساجد در شهر تهران و توسعه و ساماندهي و گسترش مساجد بر مبناي اصول سند آمايش مساجد

6- سياست‌گذاري در خصوص ارائه مشوق‌ها و امتيازات قانوني به نهادهاي مردمي، خيرين به‌ منظور جذب و تشويق آنان جهت مشاركت در امور طراحي، ضوابط احداث، تخريب و بازسازي و تجهيز مساجد

7- جلب همكاري دستگاه‌ها و نهادهاي ذي‌ربط در امور مرتبط با مساجد شهر تهران و عقد تفاهم‌نامه همكاري

8- تشكيل كميته فني و طراحي ساماندهي توسعه و گسترش مساجد و تهيه شيوه‌نامه اجرايي جهت اجرايي‌شدن مصوبات شوراي ساماندهي، توسعه و گسترش مساجد شهر تهران

9- ارائه گزارش از فعاليت‌هاي شوراي ساماندهي، توسعه و گسترش مساجد شهر تهران هر شش (6) ماه يك‌ بار به شوراي اسلامي شهر تهران

د ـ كميته تخصصي ساماندهي معماري مساجد و نمادهاي مذهبي شهر تهران:
اين كميته مستقل و با هماهنگي شوراي ساماندهي، توسعه و گسترش مساجد فعاليت كرده و دبيرخانه آن در حوزه معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران (اداره كل معماري و ساختمان) تشكيل مي‌گردد. شهرداري تهران موظف است كليه طرح‌هاي احداث، توسعه، بازسازي مساجد و ابنيه مذهبي و نمادهاي مذهبي شهر تهران را در اين كميته بررسي و تصويب نمايد.

تبصره سوم (3):
اعضاي كميته تخصصي ساماندهي معماري مساجد و نمادهاي مذهبي شهر تهران:

1- مديركل معماري و ساختمان شهرداري تهران (رئيس كميته)

2- چهار نفر متخصص فني (ازجمله متخصص مقاوم‌سازي و استحكام بناي مساجد) و طراح معماري مسجد با معرفي شهردار تهران و تصويب شوراي اسلامي شهر تهران

3- نماينده فني مركز رسيدگي به امور مساجد (متخصص در معماري اسلامي)

4- يك نفر نماينده شوراي اسلامي شهر تهران به انتخاب رئيس شورا (متخصص در معماري اسلامي)

تبصره چهارم (4):
وظايف كميته تخصصي ساماندهي معماري مساجد و نمادهاي مذهبي شهر تهران:

1- رسيدگي به درخواست شهروندان، بررسي و تصويب طرح‌هاي معماري ارائه‌ شده مساجد و ابنيه مذهبي و نمادهاي مذهبي شهر تهران و ارائه پاسخ حداكثر ظرف مدت بيست (20) روز از تاريخ درخواست

2- نظارت بر حسن اجراي اقدامات مربوط به طراحي، صدور پروانه و پايان‌كار و احداث مساجد با استفاده از افراد متخصص و باتجربه در امور فقهي، معماري، حقوقي

3- جمع‌آوري و به‌ روز رساني كليه مطالعات مرتبط با معماري ايراني - اسلامي جهت بهره‌برداري و اعمال در ضوابط تدوين‌ شده و طرح‌هاي معماري مساجد

4- اتخاذ تدابير لازم براي تحقق معماري اسلامي- ايراني مساجد براي هويت‌بخشي به سيماي شهر و محلات تهران و انطباق سيما و منظر شهري با اصول معماري ايراني- اسلامي در خصوص مساجد و فضاهاي مذهبي شهر تهران.

5- نظارت بر اجراي ضوابط و مقررات در احداث و توسعه مساجد و اماكن مذهبي و نمادهاي مذهبي

6- ايجاد، تكميل و به‌روز رساني بانك اطلاعاتي مساجد و نظام جامع اطلاعات جغرافيايي و اطلس اماكن مذهبي شهر تهران

7- بررسي و ارائه گزارش در خصوص نيازهاي محلي، سرانه‌ها، اطلاعات فني، اجتماعي مساجد و اماكن مذهبي

8- تهيه دستورالعمل و شيوه‌نامه طراحي، تجهيز و تعمير و طرح توسعه مساجد و پايش آن با توجه به مصوبات شوراي ساماندهي، توسعه و گسترش مساجد شهر تهران و بازنگري سالانه بر حسب نياز

9- تدوين ضوابط و مقررات احداث مساجد با همكاري متخصصين ذي‌صلاح و داراي تجربه در امور مرتبط (معماري، شهرسازي، فقهي، جامعه‌شناسي و سازه)

10- ارائه گزارش از فعاليت‌هاي كميته مذكور هر شش (6) ماه يك‌ بار به شوراي ساماندهي، توسعه و گسترش مساجد شهر تهران.