توسعه و بهبود خدمات ایمنی و آتش‌نشانی

توسعه و بهبود خدمات ايمني و آتش‌نشاني

مقدمه:

در راستاي اجراي بند 14 ماده 55 قانون شهرداري‌­ها و مواد 55، 56، 64 ،70 و77 مصوبه برنامه عملياتي پنج ساله دوم شهرداري تهران (97-1393) ـ ابلاغي به شماره 160/1882/4938 مورخ 93/2/31 در ارتباط با سازمان آتش‌نشاني و خدمات ايمني شهرداري تهران و به منظور رعايت اصول، ضوابط و مقررات ايمني در ساخت و سازها و فضاهاي شهري، ارتقاء ايمني ساختمان­‌ها و توانمندسازي شهروندان براي مقابله با حوادث احتمالي، لزوم تأمين زيرساخت­‌هاي حقوقي، آئين‌نامه‌­ها و دستورالعمل­‌ها، فرآيندها و منابع براي بازبيني و اصلاح فرايند صدور پروانه و گواهي­‌هاي كليه ساختمان­‌ها، بناها و تأسيسات شهري، حفظ شرايط ايمني شهر، ايجاد نظام بازرسي ايمني و آتش‌نشاني با اولويت كليه ساختمان­‌ها و فضاهاي شهري پرخطر و نظامندسازي ارائه خدمات ايمني و آتش‌نشاني، حفظ جان و اموال شهروندان، پيشگيري از وقوع آتش‌سوزي، شناخت خطرات و ايجاد راهكارهاي مناسب، بكارگيري اصول علمي و روش‌هاي پيشگيرانه حفاظتي، آموزشي، تشويقي و توسعه خدمات امداد رساني در زمان وقوع حوادث غير مترقبه ، شهرداري تهران مكلف است از طريق تقويت تعامل و با همكاري ساير سازمان‌هاي خدمات‌رسان (هلال احمر، اورژانس، اداره برق، آب، گاز، مخابرات و نهادهاي نظارتي و امنيتي) اقدامات و هماهنگي‌هاي لازم را در اجراي كامل مفاد اين مصوبه به عمل آورد.

ماده يكم (1):

شهرداري تهران (سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهرداري تهران كه اختصاراً، در اين مصوبه سازمان ناميده مي‌شود) مكلف است در راستاي ارتقاء سطح كيفي ايمني شهر و پايداري آن در طول دوره بهره‌برداري تصرفات، با استفاده از ظرفيت درون و برون سازماني، اقدام به نظارت و بازرسي‌هاي دوره اي ضوابط ايمني و آتش‌نشاني دركليه ساختمان­‌ها، فضاهاي شهري، معابر، تأسيسات، تجهيزات و تسهيلات شهري نموده و موارد نقص و مشكلات ايمني را به مالك (ذي‌نفع) و شهرداري منطقه ذي‌ربط ابلاغ نمايد. شهرداري‌هاي مناطق 22گانه نيز مكلفند اقدامات لازم جهت الزام مالك به رفع نواقص و مشكلات ايمني ابلاغي را ظرف مدت تعيين شده در ابلاغيه به عمل آورند. هزينه‌هاي كارشناسي و صدور‌ دستورالعمل ابلاغي براي هر يك از بناهاي نوساز متقاضي كسب گواهي پايان كار از محل عوارض ايمني پرداختي در هنگام صدور پروانه ساختمان تأمين و هزينه‌هاي بازرسي دوره‌اي ساير اماكن مطابق با دستورالعملي كه حداقل ظرف مدت سه (3) ماه پس از لازم‌‌الاجرا شدن اين مصوبه توسط شهرداري تهران تهيه و به تصويب شوراي اسلامي شهر تهران مي‌رسد، از مالك دريافت مي‌گردد.

تبصره يكم (1):

درجه‌بندي اماكن، تأسيسات، تجهيزات و تسهيلات شهري از نظر ميزان خطرپذيري بر اساس مبحث سوم (3) مقررات ملي ساختمان بوده كه بازرسي دوره‌­اي آن‌ها طي مراحل زماني ذيل انجام مي‌گيرد.

پر خطر: حداقل يكبار در سال

ميان خطر: يكبار در طول سه (3) سال

كم خطر: يكبار در طول ده (10) سال

تبصره دوم (2):

سازمان مكلف است بر اساس "آيين‌نامه ساماندهي و تعيين صلاحيت اشخاص حقيقي و حقوقي فعال در زمينه خدمات ايمني و آتش نشاني" ـ ابلاغي به شماره 160/13911 () ‌‌ مورخ 1392/7/20 صلاحيت اشخاص حقيقي و حقوقي واجد شرايط را كه متقاضي همكاري با سازمان به عنوان «ناظر ايمني» مي‌باشند، تعيين و اعلام نمايد.

تبصره سوم (3):

به منظور نظارت بر حسن اجراي بازرسي ايمني و اطمينان از رعايت ضوابط و مقررات مربوط، سازمان مكلف است نسبت به انجام نظارت فني عالي اقدام نمايد.

ماده دوم (2):

شهرداري تهران مكلف است بر اساس مقررات ملي ساختمان نسبت به الزام مالكين ساختمان‌ هاي جديدالاحداث، در كليه پروانه‌ ها و پايان كارهاي ساختماني با هر تعداد طبقه و هر ميزان مساحت، جهت رعايت ضوابط و مقررات ملي ساختمان و دستور‌العمل ايمني و آتش‌نشاني اقدام نمايد. نظارت بر حسن اجراي مفاد اين بند به عهده سازمان و معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران مي‌باشد.

تبصره يكم (1):

سازمان مكلف است حداكثر ظرف مدت يك (1) ماه پس از‌ لازم‌‌‌الاجرا شدن اين مصوبه ضوابط و مقررات ايمني ساختمان‌ها را جهت اطلاع‌رساني به كليه متقاضيان صدور پروانه ساختماني به معاونت شهرسازي و معماري اعلام نمايد. علاوه بر اين سازمان مي‌بايست نسبت به انتشار استانداردها، ضوابط و آيين‌نامه‌ها از طريق پرتال سازماني و شهرداري تهران اقدام نمايد.

تبصره دوم (2):

سازمان مكلف است فهرست تجهيزات تأييد شده ايمني و آتش‌نشاني استاندارد را از طريق پرتال سازمان منتشر نمايد و مهندسين ناظر بر اساس وظايف قانوني خود مكلفند اسناد فني استاندارد كيفيت، عملكرد و اصالت تجهيزات فوق را كنترل و نظارت نمايند. سازمان مي‌تواند بر حسن اجراي اين تبصره در زمان اجراي عمليات ساختماني و صدور گواهي پايان كار ساختمان، نظارت نمايد.

تبصره سوم (3):

شهرداري تهران (معاونت شهرسازي و معماري) مكلف است به هنگام صدور پروانه ساختماني براي كليه اماكن، دستورالعمل‌هاي ايمني در ساختمان را قبل از صدور پروانه به مالكين و ناظرين ساختمان ابلاغ و تأييديه رعايت موارد ابلاغي را اخذ و در پروانه‌هاي ساختماني درج نمايد.

تبصره چهارم (4):

در زمان صدور پروانه ساختمان براي ساختمان‌هاي بلند مرتبه وضعيت دسترسي خودروهاي آتش‌نشاني به محل ساختمان به منظور حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حريق (بر اساس مبحث سوم (3) مقررات ملي ساختمان) با توجه به شرايط موجود بررسي و در صورت عدم تأمين شرايط لازم، موضوع در كميته مشترك بين سازمان و معاونت شهرسازي و معماري مطرح و در‌ خصوص راه‌كار مناسب جهت دسترسي خودروهاي آتش‌نشاني اتخاذ تصميم مي‌شود.

تبصره پنجم (5):

شهرداري تهران (معاونت شهرسازي و معماري) بايد با هماهنگي سازمان شرايطي را فراهم نمايد كه جهت اعمال دستورالعمل‌هاي ايمني و آتش‌نشاني و تأييديه‌هاي ايمني، زمان صرف شده، از سه (3) روز كاري در زمان صدور پروانه ساخت و هفت (7) روز كاري در زمان صدور گواهي‌هاي پايانكار يا عدم خلاف، بيشتر نباشد.

ماده سوم (3):

سازمان مكلف است با استفاده از امكانات و توانايي‌هاي درون و برون‌سازماني در جهت كمك به ايمن‌سازي ساليانه حداقل ده درصد (10%) از اماكن عمومي، از طريق مشاركت در تأمين تجهيزات اوليه ايمني و آتش نشاني اقدام نمايد.

ماده چهارم (4):

در راستاي اجراي رديف پنجم (5) مصوبه مورخ 93/10/18 هيئت وزيران در خصوص الزام به رعايت ضوابط ايمني در بهره‌برداري از كليه تجهيزات و تأسيسات تحت مالكيت دستگاه‌هاي موضوع ماده پنجم (5) قانون مديريت خدمات كشوري، شهرداري تهران مكلف است نسبت به الزام كليه مسئولين، سازمان­‌ها و نهادهاي حقوقي، دولتي و عمومي به ويژه واحدهاي تابعه شهرداري تهران به اجراي ضوابط ايمني و آتش‌نشاني در فضاهاي عمومي اقدام نمايد.

تبصره:

چنانچه سازمان تشخيص دهد كه در زمان بهره‌برداري از تجهيزات و تأسيسات دولتي موارد استاندارد موضوع تبصره يكم (1) ذيل ماده يكم (1) رعايت نشده است، مراتب را جهت رفع نقص به بالاترين مقام آن دستگاه اعلام نموده و به منظور الزام مالكين و ذي‌نفعان جهت رعايت تمهيدات ايمني و آتش‌نشاني در طول دوره بهره‌برداري از طريق مراجع ذي‌صلاح يا ضابطين قضايي و طي مراحل قانوني اقدام نمايد.

ماده پنجم (5):

سازمان موظف است حداكثر ظرف مدت شش (6) ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه نسبت به تدوين آيين‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هاي فني در حوزه‌هاي تخصصي ذيل اقدام و پس از تصويب هيئت مديره سازمان، و تأييد شهردار تهران اقدام نمايد.

1- نحوه اعزام نيروهاي عملياتي اوليه و تكميلي متناسب با نوع خطر

2- نحوه جانمايي ايستگاه‌­هاي آتش‌نشاني متناسب با حجم ترافيك، دسترسي‌­ها، شرايط ژئومورفولوژيكي و تراكم جمعيتي

3- برآورد تعداد، نوع و شرايط نگهداري تجهيزات مورد نياز در انواع حوادث و حريق متناسب با استانداردهاي معتبر

4- نحوه انجام عمليات امدادي آتش‌نشاني و شرايط استاندارد‌آن

5- شرايط استاندارد خريد و نحوه نگهداري خودروهاي آتش‌نشاني در طول دوره بهره‌برداري

6- شرايط استاندارد تجهيزات ارتباطي، مخابراتي و فناوري اطلاعات ستاد هماهنگي و ايستگاه­‌هاي آتش‌نشاني

ماده ششم (6):

شهرداري تهران مكلف است به منظور تأمين فضاي لازم جهت ساخت ايستگاه­­‌هاي آتش‌نشاني، حداكثر ظرف مدت شش (6) ماه پس از اعلام نياز سازمان، زمين­‌هاي بدون معارض شناسنامه‌دار را بر اساس شرايط استاندارد ملاك عمل در آيين‌نامه موضوع بند دوم (2) ذيل ماده پنجم (5) اين مصوبه تعيين و جهت اقدامات آتي به سازمان معرفي نمايد.

ماده هفتم (7):

به منظور تأمين ايمني در حمل و نقل ريلي درون شهري (مترو)، شركت بهره‌برداري راه‌آهن شهري تهران و حومه موظف است با همكاري‌ و هماهنگي سازمان نسبت به تأمين خودروها و تجهيزات مورد نياز مقابله با حريق و حوادث، جا‌نمايي و استقرار آن­‌ها، تأمين شرايط استاندارد امدادرساني در داخل تونل‌ها، فضاها، ايستگاه‌ها و تأسيسات مترو و آموزش رانندگي لوكوموتيو و اقدامات فني اوليه به پرسنل منتخب آتش‌نشاني، از محل رديف‌هاي بودجه ساليانه خود اقدام نمايد.

تبصره يكم (1):

سازمان موظف است ظرف مدت يك (1) سال از لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه دستورالعمل ايمني ملاك عمل در عمليات امداد رساني حوادث و حريق مترو را تدوين و ضمن برآورد تجهيزات، تأسيسات و خودروهاي مورد نياز، آن را به تصويب هيئت مديره سازمان و تأييد شهردار تهران برساند.

تبصره دوم (2):

به منظور انجام اقدامات لازم به هنگام بروز حوادث و حريق و تعيين حدود وظايف هر يك از طرفين، ضروري است تفاهم‌‌­نامه همكاري في‌ما‌بين شركت بهره‌برداري راه‌آهن شهري تهران و حومه و سازمان منعقد گردد.

ماده هشتم (8):

شهرداري تهران (معاونت حمل و نقل و ترافيك) مكلف است در كليه طرح‌هاي تغيير و توسعه معابر و خطوط حمل و نقل شهري، موضوع حداقل زمان جهت دسترسي خودروها و نيروهاي امدادي آتش‌نشاني را در تمام مناطق شهري مد نظر قرار داده و در صورت تأمين شرايط استاندارد نسبت به اجراي طرح‌هاي مورد نظر اقدام نمايد. هم‌چنين در خصوص معابر و خطوط حمل و نقل موجود مكلف است ظرف مدت دو (2) سال نسبت به اصلاح دسترسي‌ها و تأمين شرايط مورد نياز سازمان اقدام نمايد. سازمان نيز مكلف است ظرف مدت شش (6) ماه نسبت به شناسايي و معرفي معابري كه مي‌بايست مورد اصلاح قرار گيرند و پيشنهاد دسترسي‌هاي جايگزين به معاونت حمل و نقل و ترافيك اقدام نمايد.

ماده نهم (9):

شهرداري تهران مكلف است با رعايت الويت‌بندي پتانسيل خطر و امكان‌پذيري، جهت جلوگيري از خطرات ناشي از سقوط عناصر غير سازه‌اي و توسعه حريق در اماكن عمومي، درماني، آموزشي و جمعيت‌پذير، با همكاري سازمان‌ها و نهادهاي ذي‌ربط، دستورالعمل مقاوم‌سازي و ايمن‌سازي عناصر غير سازه‌اي (شامل ايمن‌سازي مبلمان و تجهيزات شهري اعم از ايستگاه‌هاي اتوبوس، نيمكت‌ها، پل‌هاي عابر پياده، سازه‌هاي نمادين و تأسيسات مصنوعي آبي) را تهيه و ظرف مدت شش (6) ماه نسبت به تدوين ساز و كارهاي اجرايي لازم اقدام نمايد.

ماده دهم (10):

به منظور ارتقاء فرهنگ ايمني و آموزش شهروندان تهراني، شهرداري تهران مكلف است ظرف مدت شش (6) ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين مصوبه با استفاده از ظرفيت‌‌ هاي سازمان، معاونت امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران، سازمان مديريت بحران شهرداري تهران، آموزش و پرورش شهر تهران، صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و ساير نهادهاي ذي‌ربط نسبت به تهيه و اجراي طرح آموزش‌هاي عمومي اثر‌بخش ايمني و آتش‌نشاني به استناد استانداردهاي موجود و بين‌المللي با رعايت شرايط ذيل اقدام نمايد.

الف) شناسايي گروه‌هاي آسيب‌پذير در موضوع ايمني و آتش‌نشاني

ب) احصاء روش‌هاي دسترسي موثر و اطمينان بخش به گروه‌هاي موضوع بند (الف)

ج) تدوين محتواي آموزشي اثربخش متناسب با گروه‌هاي موضوع بند (الف) و اجراي آموزش

د) ارزيابي ميزان اثربخشي از طريق اندازه‌گيري شاخصه‌هاي آماري حريق‌ها، حوادث، خسارات و تلفات در گروه‌هاي اجتماعي مورد نظر.

و) اصلاح روش‌هاي عملكردي متناسب با اثربخشي بند (د)

ماده يازدهم (11):

شهرداري تهران موظف است به منظور اجرايي نمودن اين مصوبه، نسبت به تأمين منابع مالي در بودجه سنواتي اقدام نمايد.

ماده دوازدهم (12):

شهرداري تهران موظف است هر شش (6) ماه يك بار گزارش اجراي اين مصوبه را به شوراي اسلامي شهر تهران ارائه نمايد.