آيين‌نامه توسعه، ساماندهي و ارتقاي كارآفريني در شهر تهران

مقدمه:
در اجراي مفاد بندهاي دوم (2)، چهارم (4) و پنجم (5) ماده هفتاد و يكم (71) قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375/3/1 و اصلاحات بعدي آن و در اجراي تبصره ذيل بند "د" مصوبه «توسعه، ساماندهي و ارتقاي كارآفريني در شهر تهران» - ابلاغي به شماره 160/1267/4088 به تاريخ 88/3/19 و مصوبه اصلاحيه آن ابلاغي به شماره 160/1275/5594 به تاريخ 1388/4/22 به شهرداري تهران اجازه داده مي شود بر اساس مفاد اين آيين‌نامه نسبت به توسعه و ترويج فرهنگ كار و كارآفريني اقدام نمايد.

ماده يكم (1) - تعاريف:
تعاريف و اصطلاحات به كار برده شده در اين آيين نامه به شرح زير است:

1 - كارآفريني: عبارت است از فرآيند ايجاد ارزش از طريق تشكيل مجموعه منابع به منظور بهره گيري از فرصت ها و فرآيندي است كه منجر به ايجاد رضايت مندي و يا تقاضاي جديد مي شود و از طريق نوآوري همراه با مخاطره پذيري توليد محصول يا خدمات جديد و ارزش آفريني در جامعه مي نمايند.

2 - توانمندسازي: توانمندسازي فرآيندي است كه به وسيله آن فرد و يا افراد جهت سازماندهي خود و يا ديگران اقدام و با افزايش اعتماد به نفس از حقوق خود براي انتخاب مستقل و كنترل بر منابع كه منجر به از بين رفتن جايگاه فرودستي ايشان مي گردد دفاع مي كنند و داراي جنبه‌هاي مختلف رواني، اقتصادي، سياسي، اجتماعي مي باشد و در اينجا با تاكيد ويژه بر توانمند سازي اقتصادي اجتماعي دنبال مي شود. همچنين افراد حقيقي و سازمان‌ها مي توانند در جهت توانمند ساختن ديگران مداخله نمايند.

3 - طرح كسب و كار: سند نوشته اي است كه حاوي توصيف جامع جزييات كسب و كار پيشنهادي بوده و برنامه عملياتي ، برنامه فني و توليدي، برنامه مالي و زمان بندي و بازاريابي، همچنين ساختار سازماني اجراي كسب و كار را ارائه مي دهد و اين طرح مي تواند در طول اجراي كسب و كار و متناسب با شرايط، اصلاح و به روز شود.

ماده دوم (2) - مستندات و اهداف كلي و اختصاصي:
به استناد مستندات قانوني و اسناد فرا دستي در حوزه كارآفريني
شامل:
1- ماده يازدهم (11) قانون «ساماندهي و حمايت از مشاغل خانگي» مصوب 89/2/22 مجلس شوراي اسلامي
2 - ماده ششم (6) از بند "هـ" و مواد هشتم (8)، هفتم (7) و سوم (3) از بند "د" برنامه 5 ساله اول شهرداري تهران مصوب شوراي اسلامي شهر تهران - ابلاغي به شماره 160/1333/13281 به تاريخ 88/9/11
3 - بندهاي "م"، "ن"،" و"، "هـ" و "ي " ماده يك‌صد و چهارم (104) برنامه پنج ساله دوم شهرداري تهران مصوب شوراي اسلامي شهر تهران - ابلاغي به شماره 160/1882/4938 به تاريخ93/2/31
4 - مصوبه «توسعه، ساماندهي و ارتقاء كار آفريني در شهر تهران» ابلاغي به شماره 160/1267/4088 به تاريخ 88/3/19
5 - مصوبه «استفاده از ظرفيت همكاري و مشاركت هاي شهرداري تهران در پيش گيري و كاهش آسيب هاي اجتماعي» ابلاغي به شماره 160/1601/10828به تاريخ 90/8/28
اهداف ذيل تعريف مي گردد:
هدف كلي: ساماندهي، توسعه و ارتقاي فرهنگ كارآفريني و تربيت كارآفرين در شهر تهران
اهداف اختصاصي:
* فرهنگ سازي، اطلاع رساني و آگاه سازي در راستاي ترويج و توسعه فرهنگ كار و كارآفريني
* توسعه و تكميل خانه هاي كارآفريني در محلات
* پيشگيري و كاهش آسيب هاي اجتماعي مرتبط از طريق توانمندسازي اقتصادي
* آموزش، مهارت آموزي، مشاوره و توانمندسازي
* توسعه و حمايت از مشاغل خانگي
* حمايت از كارآفرينان، صاحبان كسب و كار و شكل گيري تعاوني هاي محلي
* توسعه كارآفريني سازماني در مجموعه شهرداري تهران و سازمان هاي تابعه

ماده سوم (3) - شوراي سياست‌گذاري كارآفريني شهر تهران:
با توجه به اهميت مقوله كارآفريني و همچنين فعاليت سازمان‌ها و نهادهاي ديگر در اين زمينه، شهرداري تهران اقدام به تشكيل شوراي سياست‌گذاري كارآفريني مي نمايد. وظيفه اصلي اين شورا، سياست‌گذاري، ساماندهي، توسعه و ارتقاي كارآفريني و تهيه و تدوين دستورالعمل‌ها و سياست‌هاي اجرايي لازم براي بهبود فضاي كسب و كار در شهر تهران مي باشد. اعضاي تشكيل‌دهنده اين شورا عبارتند از:

1 - يك نفر از اعضاء كميسيون فرهنگي، اجتماعي به انتخاب كميسيون و تصويب شوراي اسلامي شهر تهران.

2 - معاون امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران (به عنوان رئيس شورا)

3 - مدير عامل سازمان رفاه، خدمات و مشاركت‌هاي اجتماعي (به عنوان دبير شورا).

4 - نماينده مطلع و تام الاختيار معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران.

5 - نماينده مطلع و تام الاختيار معاون خدمات شهري شهرداري تهران.

6 - نماينده مطلع و تام الاختيار معاون مالي و اقتصاد شهري شهرداري تهران.

7 - يك نفر نماينده مطلع در امور شركت هاي دانش بنيان با معرفي معاونت علمي، فناوري رياست‌ جمهوري.

8 - يك نفر از اساتيد و صاحب نظران در حوزه كارآفريني به انتخاب كميسيون فرهنگي، اجتماعي و تصويب شوراي اسلامي شهر تهران.

9 - مدير كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي استان تهران.

10 - رئيس سازمان آموزش فني و حرفه اي استان تهران.

11 - رئيس ستاد توان افزايي و حمايت از فعاليت سازمان هاي مردم نهاد شهر تهران. (عضو ناظر)

12 - رئيس ستاد هماهنگي شوراياري‌ها (عضو ناظر)

13 ـ مدير كل آموزش هاي شهروندي.

تبصره يكم (1):
از نمايندگان و مسئولان ساير نهادها و ارگان هاي مرتبط و كارآفرينان برتر جهت شركت در جلسات و اخذ نظرات و دريافت پيشنهادها دعوت به عمل مي آيد.

ماده چهارم (4) - وظايف شوراي سياست‌گذاري:

4-1) وظايف مرتبط با توسعه زيرساخت‌ها:
شهرداري تهران موظف است در خصوص وظايف مشروحه ذيل با هماهنگي حوزه هاي ذي‌ربط و با توجه به قوانين و مقررات فرادستي اقدام نمايد.

4-1-1) استقرار خانه هاي كارآفريني در سراهاي محلات شهر تهران و توسعه مراكز كارآفريني

4-1-2) سياست‌گذاري جهت برپايي بازارچه‌هاي فصلي و موردي در محلات هريك از مناطق بيست و دو گانه شهرداري و نمايشگاه و جشنواره‌هاي مرتبط با رويكرد حمايتي و ارايه تسهيلات به كارآفرينان و توليدات اقشار در معرض آسيب و آسيب ديدگان اجتماعي نظير رهايي يافتگان از اعتياد با هماهنگي حوزه معاونت خدمات شهري.

4-1-3) مطالعه، بررسي و سياست‌گذاري در زمينه موانع رشد مشاغل جديد به منظور ارائه راهكارهاي لازم جهت ايجاد و توسعه خوشه هاي كسب وكار شهري بارويكرد محله محوري.

4-1-4) توسعه فضاي لازم جهت گسترش و رشد واحدهاي كسب وكار كوچك و متوسط با استفاده ازمكان ها و فضاهاي دراختيار شهرداري.

4-1-5) ارائه مدل عمومي حمايت از كار آفريني و توسعه كسب و كار شهري با همكاري ساير نهادهاي ذي‌ربط.

4-1-6) سياست‌گذاري و برنامه ريزي جهت اصلاح قوانين و مقررات در خصوص بهبود فضاي كسب و كار در حوزه شهري.

تبصره:
دبيرخانه شوراي سياست‌گذاري كارآفريني: شامل كميته برنامه ريزي (برنامه ريزي جلسات) و كميته هماهنگي، نظارت و ارزيابي (هماهنگي فعاليت‌هاي بين بخشي، بين سازماني و هماهنگي نهادها و ارگان‌هاي ذي‌ربط) مي‌باشد كه وظايف اجراي فعاليت‌هاي دبيرخانه را بر عهده دارند.

4-2) وظايف مرتبط با موضوع برنامه‌هاي آموزشي:

4-2-1) ارائه آموزش‌هاي لازم در زمينه كارآفريني و كسب و كار در راستاي توسعه فرهنگ كارآفريني در بين شهروندان

4-2-2) برگزاري دوره‌هاي مهارت آموزي و اشتغال محور علي الخصوص به افراد در معرض آسيب و آسيب ديدگان اجتماعي مرتبط.

4-2-3) توسعه همكاري با سازمان‌ها و مؤسسات آموزشي مرتبط با موضوع كارآفريني و مهارت آموزي جهت برگزاري برنامه‌ها و سمينارهاي مشترك

4-2-4) برگزاري برنامه‌ها و دوره‌هاي آموزشي و ترويجي كارآفريني و آموزش‌هاي تخصصي در راستاي مهارت آموزي و توانمندسازي كاركنان شهرداري

4-2-5) نيازسنجي در خصوص دوره هاي آموزشي - مهارتي مورد نياز شهروندان در مناطق و محلات شهر تهران

4-2-6) برنامه ريزي جهت برگزاري دوره‌هاي آموزشي و مهارتي در مراكز نگهداري، بازپروري و گرمخانه ها به منظور توانمندسازي اقشار آسيب ديده و در معرض آسيب

4-2-7) برنامه ريزي جهت توسعه برنامه هاي آموزشي و تخصصي كارآفريني و خلاقيت ويژه كودكان و نوجوانان به منظور آماده سازي جهت ورود به بازار كسب وكار

4-3) وظايف مرتبط با موضوع برنامه هاي ترويجي و مشاوره اي:

4-3-1) تهيه بانك اطلاعاتي از كسب و كارهاي منطقه و محلات تحت پوشش، كارآفرينان و مراجعان متقاضي دريافت خدمات از طريق راه اندازي سايت الكترونيكي و توسعه آموزشهاي مجازي.

4-3-2) جلب مشاركت نهادهاي دولتي عمومي و بخش خصوصي در برپايي بازارچه‌هاي موقت حمايتي و كارآفريني به منظور حمايت از كارآفرينان و صاحبان مشاغل خانگي.

4-3-3) برگزاري و حمايت از همايش هاي مرتبط با رويكرد استفاده از تجارب كارآفرينان موفق.

4-3-4) طراحي و انتشار كتب و جزوات آموزشي، بروشورها و ساير ابزارهاي تبليغاتي به منظور ترويج فرهنگ كارآفريني

4-3-5) برقراري ارتباط و تعامل با پارك هاي علم وفناوري و مراكز كارآفريني دانشگاه ها در راستاي توسعه برنامه هاي آموزشي مشاوره و برگزاري جشنواره و همايش.

4-3-6) حمايت از پايان نامه ها و مقالات دانشجويي مرتبط با توسعه كارآفريني شهري.

4-3-7) سياست‌گذاري و برنامه ريزي جهت گسترش فرهنگ كارآفريني سازماني در شهرداري تهران.

4-3-8) استفاده از ظرفيت‌هاي تبليغاتي شهرداري در زمينه گسترش و ترويج فرهنگ كارآفريني.

4-3-9) برگزاري جشنواره كارآفرينان برتر سازماني شهر تهران با همكاري و مشاركت ساير نهادها و ادارات ذي‌ربط.

4-3-10) ارائه آموزش هاي لازم مشاوره و توانمندسازي ويژه افراد خاص نظير زنان سرپرست خانوار در جهت تشكيل تعاوني هاي محلي و خوشه هاي كسب و كار با رويكرد محله محوري.

4-4) وظايف مرتبط با موضوع برنامه هاي تسهيلاتي مالي و شبكه سازي.

4-4-1) برنامه ريزي و شبكه سازي كارآفرينان مناطق بيست و دوگانه در جهت راه اندازي صندوق كارآفريني شهر تهران با عامليت كارآفرينان.

4-4-2) تعامل و رايزني با بانك ها و مؤسسات مالي و اعتباري و دستگاه هاي دولتي كه اعتبارات و تسهيلاتي را براي اشتغال و توسعه كارآفريني ارائه مي نمايند، در جهت حمايت مالي از كارآفرينان تحت پوشش شهرداري تهران.

4-4-3) معرفي طرح ها و ايده‌هاي كسب و كار برگزيده به نهادها، سازمان‌ها و ادارات مرتبط و اخذ حمايت‌هاي مربوط.

4-4-4) ايجاد تعاملات لازم در جهت حمايت صنعت بيمه كشور از مخاطرات سرمايه گذاري در حوزه كسب و كار و كارآفريني از طريق راه اندازي كارگروه بيمه و كسب و كار.

4-5) وظايف مرتبط با موضوع توسعه كارآفريني سازماني، نهادينه سازي و ارتباط بين بخشي:

4-5-1) ايجاد ارتباط بين كسب و كارهاي تحت پوشش و معرفي توانمندي ها و خدمات ايشان به يكديگر از طريق راه اندازي پايگاه اطلاع رساني، نشريه و همچنين ايجاد بانك اطلاعاتي.

4-5-2) بررسي فرصت هاي تحقيقاتي، تبليغاتي و پژوهشي در خصوص توسعه كسب و كار و تعاوني هاي محلي از طريق سازمان ها و دستگاه ها .

4-5-3) شناسايي و معرفي فرصت هاي موجود (خدمات و محصولات مورد نياز) در جهت افزايش زمينه هاي فعاليتهاي كسب و كار با رويكرد محله محوري.

4-5-4) معرفي محصولات توليدي كارآفرينان، صاحبان مشاغل خانگي و تعاوني‌هاي تحت پوشش موضوع اين آيين نامه جهت در اولويت قرار دادن توسط مجموعه هاي شهرداري تهران.

4-5-5) ارائه برنامه هاي اجرايي سالانه و بودجه ساليانه مورد نياز مراكز و خانه‌هاي كارآفريني.

ماده پنجم (5) - وظايف دستگاه‌ها:

5-1 ) وظايف معاونت‌ها، سازمان‌ها، شركت ها و مؤسسات تابعه شهرداري تهران:

5-1-1 ) خدمات شهري:

الف) همكاري در برپائي نمايشگاه ها، بازارچه خود اشتغالي موقت در سطح مناطق؛

ب) استفاده بهينه و موثر از فضاها و تبليغات محيطي در سطح شهر؛

ج) بهره گيري از استعدادها و قابليت‌هاي كارآفرينان و شركت‌هاي دانش بنيان در فعاليت‌هاي حوزه تخصصي خدمات شهري؛

د) ايجاد امكان و فرصت براي عرضه توليدات و محصولات صاحبان كسب و كار و كارآفرينان در فروشگاه‌هاي شهروند و ميادين ميوه و تره بار؛

هـ ) ايجاد بستر و توسعه فرصت هاي شغلي و صنفي جديد در شهر تهران از طريق شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهر تهران

5-1-2) توسعه منابع انساني: ايجاد دفتر كارآفريني در شهرداري تهران

5-1-3) فني و عمراني: بهره گيري از استعداد ها و قابليت‌هاي كارآفرينان و شركت‌هاي دانش بنيان در فعاليت هاي حوزه تخصصي فني و عمراني

5-1-4) حمل و نقل و ترافيك: بهره گيري از استعداد ها و قابليت هاي كارآفرينان و شركت هاي دانش بنيان در فعاليت هاي حوزه تخصصي حمل و نقل

5-1-5) شهرسازي و معماري: بهره گيري از استعداد ها و قابليت هاي كارآفرينان و شركت هاي دانش بنيان در فعاليت هاي حوزه تخصصي شهرسازي و معماري

5-1-6) مالي و اقتصادي:

الف) حمايت در جهت تاسيس و راه اندازي صندوق هاي اعتباري خرد در سطح مناطق و محلات شهر تهران و معرفي به مؤسسات مالي و اعتباري؛

ب) پيگيري اجراي دقيق مصوبه و توسعه كارآفريني و استفاده از ظرفيت همه ادارات كل و سازمان هاي ذي‌ربط

5-1-7) برنامه ريزي و توسعه شهري: پيگيري رفع نواقص و خلاءهاي قانوني و تدوين و پيشنهاد مقررات جديد در جهت بهبود فضاي كسب و كار در حوزه شهري و نهادينه سازي فرهنگي كارآفريني سازماني.

5-1-8) رسانه هاي حوزه مديريت شهري: امكان استفاده از خدمات اطلاع رساني توسط

الف) موسسه همشهري،

ب) شركت پيام رسا و پرتال شهرداري و ساير موارد.

5-1-9) سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تهران:

الف) بهره گيري از ظرفيت ها و امكانات فرهنگسراها و خانه هاي فرهنگ در راستاي ترويج فرهنگ كار وحمايت از كارآفرينان؛

ب) استفاده از ظرفيت كتابخانه هاي تخصصي.

5-2) همكاري با ساير دستگاه هاي اجرايي و نهادها:

5-2-1) صدا و سيما: همكاري در ارائه تبليغات فرهنگي در حوزه كارآفريني ساخت فيلم‌هاي كوتاه، مستند، داستاني، آموزشي ترويجي و تيزرهاي مرتبط

5-2-2) وزارت كار، تعاون و رفاه اجتماعي: همكاري در جهت

الف) حمايت هاي حقوقي و مالي؛

ب) تسهيل در ثبت تعاوني ها؛

ج ) ارائه استاندارد هاي آموزشي و خدمات آموزشي به كارآفرينان؛

د) حمايت از كسب و كارهاي كوچك و مشاغل خانگي

5-2-3) سازمان فني و حرفه اي كشور: همكاري در توسعه آموزش هاي فني و حرفه اي براي كارآفرينان و ايجاد شبكه هاي فن بازار و تهيه محتواهاي آموزشي فني حرفه اي مورد نياز متناسب با شرايط محلي و منطقه‌اي

5-2-4) صندوق مهر امام رضا (ع): همكاري در جهت

الف) تخصيص اعتبار جهت كسب و كارهاي خرد و متوسط به كارآفرينان حوزه شهري؛

ب) حمايت مالي از صندوق اعتباري خرد در محلات

5-2-5) مراكز آموزشي و دانشگاهي:

الف) هدايت پايان نامه هاي دانشجويي و تطبيق آن با موضوعات كارآفريني شهري؛

ب) همكاري در برپائي دوره هاي آموزشي؛

ج) تحقيق، پژوهش و مطالعات حوزه هاي تخصصي كار آفريني شهري.

5-2-6) معاونت علمي و فن آوري رياست جمهوري: همكاري در جهت

الف) حمايت از شركت هاي دانش بنيان فعال در حوزه مديريت شهري؛

ب) ارائه خدمات آموزشي مرتبط تخصصي به استعداد هاي برتر و پشتيباني مالي از طرح‌هاي حوزه مديريت شهري

5-2-7) وزارت علوم، تحقيقات و فناوري: همكاري و مشاركت در طراحي پارك‌هاي علم و فن آوري شهري و مراكز رشد در حوزه شهري

5-2-8) اتاق بازرگاني: همكاري در جهت

الف) حمايت هاي قانوني و اجرائي از كارآفرينان و شركت هاي نوپا؛

ب) صدور مجوزها و ارائه خدمات اجتماعي، آموزشي، اقتصادي و فرهنگي از سوي اتاق بازرگاني و معرفي به بنگاه‌هاي اقتصادي

5-2-9) قوه قضائيه: همكاري به منظور تسهيل در فرايند ثبت شركت‌ها، اختراعات نوآوران قوانين و مقررات و ضوابط مربوطه با رويكرد بهبود فضاي كسب و كار، و حمايت از شركت‌هاي دانش بنيان و اقتصاد شهري.

تبصره: كليه معاونت‌ها، سازمان‌ها، شركت ها و مؤسسات وابسته به شهرداري تهران موظفند در اجراي مفاد اين آيين‌نامه اقدام لازم را معمول دارند.

اين آيين‌نامه مشتمل بر پنج (5) ماده و چهار (4) تبصره در يك‌صد و چهل و هشتمين جلسه شوراي اسلامي شهر تهران (دوره چهارم) منعقده به تاريخ 94/2/8 به تصويب رسيد.